Maqsood Saqib is a Pakistani Punjabi writer, editor and publisher. He published a magazine named “Maan Boli” from 1986 till 1997 and now he has been publishing the monthly magazine under the name “Pancham” from 1998.He himself is a short story writer and is popular among the Punjabi lovers.

پاگل

( مقصود ثاقب )

داڑھے جھلاندے تسبے کھڑکاندے سِراں تے نیچے بنھی ننگے گِٹیاں نال دُھوڑ اُڈاندے اوہ کوئی دس جنے پنڈ دی مسیتے جا اترے۔ پیشی اوہناں راہ وچ پڑھ لئی سی، ڈگر ہون والی سی۔اوہناں اپنے لوٹے بسترے مسیت دے برآنڈے وچ چھڈے ۔ اک بھرا بند نوں اوتھے بٹھایا تے چھیتی چھیتی کرولیاں استنجے کر کے پنڈ نوں دھائے۔ تھوڑی ای وتھ اتے ایہہ اک گھر سی اچیاں پر کچیاں کندھاں والا اَتے پاتھیاں توڑو تور پالاں دیاں پالاں۔۔۔۔۔ لکڑ دا بے ڈھبا بُوہا۔ سردل اتے وڈا سارا مٹی دا بَنا تے تھلے مُہا ٹھاں وی مٹی دیاں۔۔۔۔سبھ جا کھلوتے اوہدے اگے ادھ گھتارا بنا کے ، تسبے گیڑدے، داڑھے پلوسدے، کُنڈا ہووے واہوا موٹا۔۔۔۔۔ سبھ نے حسن دین وال ڈٹھا۔ اوہنے کھنگھورا مار کے زور زور دی کُنڈا لکڑ دے نِگر تختے اتے ماریا۔۔۔۔۔ اکٹھا تن چار واری۔ ۔۔۔ اندروں کوئی تیویں بُہے لاگے آ کے پچھیا، ” کون اے ؟ “

پوری جماعت نیں دھنیاں اتے ہتھ بنھ لے۔ سارے اک اک ہتھ نال کُھو دی ماہل واکن لمکدے تسبیاں دے منکے پئے گیڑدے ہوون۔

حسن دین بولیا، ” بھین جی سلاماں لیکم۔ اسیں آں دین دا سنیا لے کے نکلے ہوئے۔ سبھ نوں نماز دا سدا دینے آں۔ کہ آو تے ساڈے نال با جماعت نماز پڑھو ۔۔۔ اللہ نیکیاں دے گا تے آخرت دا سفر آسان فرمائے گا۔ “

اندروں کوئی واج نہ آئی۔

حسن دین سر تے ولے ہوئے کپڑے دا لڑ کنجدا ہویا پھیر بولیا، ” بھین جی، اذان دا ویلا ہندا پیا اے تسیں جیہڑا وی مرد اوس ویلے تیکر آ جاوے اوہنوں مسیتے ضرور بھیج دیا جے۔ “

اندروں پھیر کوئی واج نہ آئی۔ حسن دین دے نال ہی تاج دین کھلوتا سی۔ اوہنے بڑے بنے سَورے واج وچ کہیا، ” بھین جی ایس ویلے جے گھر وچ کوئی جنا ہے تاں اوہنوں کہوو کہ دین دا پیغام دین وچ ساڈے نال حصہ پاوے۔ جزاک اللہ “

ہن اندروں واج آئی ، واہوا ٹھر ہمے والی

” سنو میرے ویرو بھراو تے بابیو۔ ۔۔۔ سایئں میرا شہر منڈی وچ پلے داری کردا اے۔ سویر دا گیا رات نوں مڑ دا اے۔ اک پُتر نے کھوتی ریڑھی بنائی ہوئی اے۔ اوہ وی دیہاڑی کرن شہر جاندا اے۔ اوہدوں چھوٹا نمبر داراں دا کاما اے۔ سبھ توں نِکا جیہڑا اے اوہ چھیڑو اے “

اوہ پوری جماعت اک واج ہو کے بولی، ” ما شاء اللہ “

اندروں پھیر واج آئی، ” پہلاں میری پوری گل سن لوو ایہہ مولبی پُنا پھیر کریا جے۔ ۔۔۔ میں گھر وچ چکی پیھنی آں۔ بچیاں نونہواں میریاں لوکاں دے کپڑے سیندیاں نیں۔ اساں دساں  نہواں دی کر کے حلال کھانے آن۔ ایہہ کم کار ای ساڈی نماز تے ساڈا روزہ اے۔ تسیں جتھے جانا اے جاو۔ تساں جے مڑ کے ایس گھر دا کنڈا کھڑکایا تاں میتھون برا کوئی نہیں جے ہونا۔ سُنی جے ناں میری۔ “

تے اوہ سارا جتھا کناں نوں ہتھ لاندا تے لوکاں دی جہالت اتے تووا استغفار کردا اوتھوں ٹُر ییا۔

حسن دین دے کناں وچوں لنگھ کے ایہہ گل دل وچ وڑ کے بہہ گئی۔ اوہ نماز پڑھے تے ایہہ گل اوہدے اندر چھڑ پووے۔ قرآن پڑھے تاں اوہ تیویں اوہدے کناں اچ بولن لگ پووے، “۔ اساںدساںنہواںدیکرکےحلالکھانےآن۔ ایہہکمکارایساڈینمازتےساڈاروزہاے۔ تسیںجتھےجانااےجاو۔ تساںجےمڑکےایسگھرداکنڈاکھڑکایاتاںمیتھونبراکوئینہیںجےہونا۔۔۔۔چلو تتر ہووو ایتھوں ۔۔۔”

حسن دین نوں تفسیراں، شرحاں پڑھنیاں اوکھیاں ہو گیاں سن۔ ہر ویلے سوچیں پیا رہوے۔ اوہدے جماعت وال وی ہکے بکے بئی چنگے بھلے بھائی حسن دین نوں کیہہ ورت گیاں نیں۔ اینا متقی پرہیزگار تے اللہ تعالی دے دین دے رستے اتے ایڈے پکے پیریں یعنی استقامت نال ٹُرے بندے نوں شطان نے گمراہ کر دتا اے۔ اللہ ایہدے اتے اپنا فضل کرے۔ ۔۔۔

اک دیہاڑے گھٹ ودھ ایہو ای رُت سی۔ سیال اجے تھوڑی جیہی سِی ای وکھائی سی۔ حسن دین شہر دے چوک وچ اپنے تن منزلے گھروں نکلیا ۔۔۔ شہر دے اپنے تبلیغی ساتھیاں نوں اوس سدا دتا ہویا سی اوتھے اپنے چوک وچ آون دا۔ پر اوہناں دے آون توں پہلاں ای اوہ پھٹا لائی بیٹھے نائی دی کرسی تے بہہ گیا۔ نائی پچھن لگا ِ ” ہاں جی سرکار ؟”

حسن دین اپنی داڑھی ول اشارہ کیتا تے پھیر صفا چٹ کرن دی کھلی سینت کیتیوس۔ نائی حران پریشان ۔۔۔ ” ماشاء اللہ جی ایڈی وڈی داڑھی ۔۔۔”

” اوئے آہو یار، موتر کرن لگیاں کچھے مارنی پیندی اے۔ جو تینوں کہیا اے نا اوہ کر دے۔”  تے نائی اپنا کم چھو دتا۔

حسن دین دے کنیں جماعت وال آئے کھلوتے سن ۔ وڈے وڈے داڑھیاں تے تسبیاں سنے۔ تے پاٹیاں پاٹیاں اکھاں نال اوہنوں ویکھدے سن پئے۔

اوہدا منہہ صفاچٹ ہو گیا۔ اوہدی داڑھی دے وال خبرے سیراں وچ ای ہون۔ اوہناں نال نائی دے کپڑے دی جھولی بھری ہوئی سی۔ کرسی توں اٹھ کے حسن دین نے اوہ جھولی اپنے پرانے ساتھیاں ول اچھال دتی۔ ” ایہہ لو، اپنا مال لے لو”

” محنت دی کرنی توں وڈی ہور کیہڑی عبادت ہو سکدی اے ” حسن دین آکھ کے اپنے بُوہے لاگے گڈ توں بوریاں لاہندے مزدوراں نال جا رلیا۔