!نادر علی … رانجھن یار طیب سُنیدا
!رانجھن یار طیب سُنیدا
نادر علی
لوک اکثر پُچھدے نیں ایہہ ہیرا منڈی دیاں کہانیاں کیوں لکھنا ہاں۔ ایہہ جُوں سردار ہیرا سنگھ دا ناں بولیندا اے ہیرا منڈی ۔ ہیرے تے اوہا شوہدیاں ہن جیہناں سر ہیرا منڈی وسدی اے۔ ہیرا منڈی تے سارا جگ چلدا تے پیسے دے سر تے ہے، پروستاں وچوں وست وڈیری ہور اے جُوں رب آپ بنائی، جُوں جمن پالن والی ماں اے۔ کسے لکھیا اے مرد تے اک فالتو جنس اے۔ نہ ایہہ جمدا اے ، نہ دودھ پیاندا اے نہ بھوگ بھوگدا اے۔ ایہہ ہور گل اے، پئی ایس فالتو جنس نے پردھان جنس نوں پالتو جنس بنا لیا۔
تے تاجو جیہی کوئی کاریگر حکیم آپنے کم دی نہیں ڈٹھی۔ کم بھی ظاہر بدنام تے دھکے دا اے، پر ہے تے کم حکمت دا ۔ حکمت توں یاد آیا پئی کجھ گاون والیاں دا بدنام ٹولہ سچل سر مست دی فقیر سنگت کولوں لگھیا۔ فارسی لکھی کہانی وچ لکھیا اے پئی کسے مرید نک چاڑھ کے کہیا، “گندیاں عورتاں جا رہیاں ہن سائیں۔” “طبیباں آمدند! “سائیں آکھیا۔ طبیب آئے ہن ! ایس گلی دا ناں بازار طبیباں ہونا چاہیدا اے۔ ایہناں طبیباں وچوں کوئی نہ ساویں تاجو دے آہی۔ سوہنی تے سیانی ۔ سوہنپ دے بندے دی کرنی تے اوہدی کرنی تے انج پئی ہتھ پولا تے ہتھ نیارا
چودھری عنایت اللہ صاحب پی۔ سی ۔ ایس ڈپٹی کمشز ریٹائر ہوئے تے نال ہی رنڈے ہو گئے۔ “رنڈے لئی رنڈی دوا اے، ویا ہے لئی دبا اے ، “جُوں اکھان اے ! چودھری صاحب تے اُنج تے رب دی بڑی عنایت آہی، جوں پاکستان وچ وڈے افسراں تے ہوندی اے پر شرافت دا بھرم رکھیا۔ ہیرا منڈی آلا علاج میں دسیا تے سہی ، پر آپ ڈر دے آہے۔ بھلے ویلے آہے ، جد ایس شہر دے شرفاء بھی ایس بزار علاج کروا لیندے آہے۔ بھلے ویلے آہے ، جد ایس شہر دے شرفاء بھی ایس بزار علاج کروا لیندے آہے اصلدا محلّہ غریب شہر ہار پچھڑ گیا ۔ نویں دولت آپنے طبیب بھی نال لے گئی۔ جُوں کسے لکھیا اے، چھپے کم ہن ظاہرا کم ہو گئے ہن۔ اوہ ویلے ، جد امیر لوک ، پیر، وزیر بھولیاں اکھیاں نوں ننگ سُنگھا لیندے آہے پڑدے نال ، ہن رہے نہیں۔ پچھلے اندر ہوون آلے کم ہن باہر سڑک تے آ گئے ہن۔ کیا ڈیفنس کیا گارڈن ٹاؤناں گھر گھر ایہا اگ اے ! تاجو رہی تے ہیرا منڈی ، پر کم سارے جاندی آہی۔ میں سوال پایا پئی چودھری عنیت دا کم ہو ونجے۔ جھاکے دی ہٹک لہہ ونجے ۔ علاج بھی ہووے پر پیڑ نہ ہووے۔ “آ جاؤ ایتوار چھاہ ویلے ۔ اوہ پڑدھے دا وقت ہوسی۔ چودھری علاج کروا لیسی میں ٹونا کریساں”۔”
کالیاں عنیکاں پا ، منڈاسے ول، اسیں چھاہ ویلے دوویں جنے تاجو دے ڈیرے اپڑے۔ گئے ے اگے اوس پیڑھا ڈاہیا ہویا سی۔ ول نھا کے پُورے سُکے نہیں سن۔ موڈھیاں تے تولیہ تے تولیے اُتے وال کھلرے پئے سن۔ اوہ پیڑھا ڈاہ کے ، مٹراں دا چھابا دھر کے مٹر کڈھن لگی سی۔ میں آکھیا ، “تُوں چنگا کیتا اے تاجو ساڈے نال ، ایہہ جھُلانی نہیں مکانی ؟ ڈی۔ سی صاحب نوں کتھے بہاں۔ “اوس لت نال اک پیڑھی کھچ کے کول کیتی ، “تسیں چودھری نادر صاحب وہسکی وچ پانی رلاؤ، سوکھا کم اے ۔ اک اپنے لئی تے اک وڈے صاحب لئی، صرفہ نہ کریو۔ “میں اندر گیا تے بلیک لبیل وہسکی تے سوہنے کرسٹل دے گلاس پئے سن۔ میں تے ، جوں تاجو آکھیا سی، چنگی چوکھی پائی تے چودھری صاحب گھبراہٹ وچ اکو ڈیک چا لائی ۔ “اک ہور “تاجو کہیا ، جُوں حکیم خوراک پیا مندا ہوئے۔ اک ہور بھی جلدی مک گئی۔ “چودھری صاحب میرے مٹراں وچ ہتھ پواندے نیں ،تسیں لوہاریوں پھجے قصائی دی ہٹی توں میرا ادھ سیر قیمہ لے آؤ۔ مشین دا نہ ہووے ہتھ نال کروانا۔ “ایہہ گھنٹے دا پھیرا سی۔ میں واپس مُڑیا تے چودھری صاحب تے تاجو سون والے کمرے وچ وہسکی پی رہے سن۔ چودھری صاحب دی جُون بدلی پئی سی۔ موئی گئی سیں جیوندی آ گئی ایں ، جوں وارث شاہ ہوراں آکھیا اے۔ چودھری صاحب انج بیٹھے سن جوں آپنا گھر ہووے۔
جنے پرے وچ اسیں اک اک وہسکی پیتی ، تاجو قیمہ مٹر بھُن کے نکیاں نکیاں پراٹھیاں بنا لیائی ، جوں ہندو بناندے آہے۔ روٹی کھاندے سار ڈی سی صاحب بچیاں ہار سوں گئی ۔ تسیں ہن جاء نادر صاحب ایہہ لوئے لوئے گھر آ جاسن ! گھرے دا راہ تے جاندے ہوسن!”تاجو گٹکی۔ “کل تائیں تے جاندے آہے اج توں بھُلا نہ چھوڑیں !کجھ پلا چھوڑیا ہی یا تھکا چھوڑیا ہی چودھریاں؟
“اسیں تھکیواں لاہن دے پیسے لینے آں! کدی ساڈی ہانڈھ دا بھی سوچیا جے ؟ “
“اگلے دن چھاہ ویلے ڈی۔ سی صاحب دا فون آیا، “میں آپ تھوڑی دیر اودھر چکر لاں دا۔ تُسیں تکلیف نہ کریو! میں ہسیا، “چودھری صاحب گنڈا سنگھ دی پڑھی ہار اوس کھسماں نوں کھانی دا ناں بھی نہیوں لیندے!پچھوں میں تاجو نوں بھی ہتھاں تے پا لینی ایں۔ ایہہ وچلا داء اسانوںبھی دس چھوڑ!” اوہ بڑی ہسی۔ “چودھری وڈا داء تے مٹراں وچوں رل کے دانے کڈھن اے۔ اکٹھے بہہ کے دانے کڈھو تے سانجھ بن جاندی اے نالے تسیں پہلوان او ، لکوں نہیں پوی دا۔ کوئی انگلی چھہاؤ ! اکھیں لاؤ