شوق دا مُل ۔۔۔ نیلما ناہید دُرانی
شوق دا مُل
( نیلما ناہید درانی )
شاہ زمان نے وردی پا کے شیشے ول تکیا تے اوہنوں اپنے اتے بڑا فخر محسوس ہویا۔ ایہہ وردی اوہنوں بڑی اوکڑاں نال ملی سی۔ اوہدے پیو تاجدین نے اوہدے جمدے ای ایہہ خواب ویکھنا شروع کر دتا سی کہ اوہ وڈا ہو کے تھانیدار بنے گا۔ جدوں اوہ سکولوں گھر اوندا تے اوہدا بستہ پھڑ کے تاج دین کہندا ” آ گیا ایں تھانیدارا “
اپنے ابے دے ایس خواب نوں پورا کرن لئی شاہ زمان نے چودہ جماعتاں پاس کر لیئاں۔ پر نوکری نہ ملی۔ جگہ جگہ عرضیاں پایئاں ۔ کدی کوئی جواب نہ آیا۔ شاہ زمان دا دل تنگ پے گیا۔ پر اوہدے ابے تاج دین دی آس اجے وی قائم سی۔ اوہنے اپنے سنگی ساتھیاں نال مشورہ کیتا تے دو ایکڑ زمیں ویچ کے شہر ٹر گیا۔ اوہ پیسے اوہنے خورے کنوں دتے کہ ایس واری شاہ زمان نوں انٹرویو دی چھٹی مل گئی۔ انٹرویو تے واجبی جیہا ہویا پر تھوڑے دناں بعد اوہ چھوٹا تھانیدار بن گیا۔
جدوں اوہ پہلی واری اے۔ایس۔آئی دی وردی پا کے پنڈ آیا تے سارے حیران رہ گئے۔ تاج دین سارے پنڈ والیاں کولوں ودھایئاں لے رہیا سی۔ اوہدا خواب جو پورا ہو گیا سی۔
شاہ زمان نوں اپنے پنڈ توں دور جان دا دکھ تے ہے سی۔ اوہدی ٹریننگ شروع ہو گئی تے وردی پا کے شیشے اگے کھلونا اوہنوں بڑا چنگا لگدا۔
ٹریننگ چھ مہینے دی سی۔ ڈسپلن، پریڈ ، پڑھائی، فائرنگ، سارا کجھ اوہ بڑے شوق نال کردا تے اپنے ساتھیاں توں ودھ نمبر لیندا۔ ٹریننگ ختم ہوئی تے اوہدی پوسٹنگ شہر دی پولیس لائن وچ ہو گئی۔ شاہ زمان جدوں پنڈ جاندا سارا پنڈ اوہدے آلے دوالے ہو جاندا۔ تاج دین پچھدا ” پُتر، کیہڑے تھانے لگا ایں ” پر اوہ اکو جواب دیندا، ” میں تھانے نہیں پولیس لائن ڈیوٹی کرنا واں “۔
” ایہہ پولیس لائن کیہہ ہوندی اے ” ؟ تاج دین پچھدا
فیر اک دن تاج دین اپنے دوستاں نوں دسیا، ” میرا پُتر پولیس لائن دا تھانیدار اے۔” ایہہ سن کے سارے ہسن لگ پئے۔ اوہدا مخول بنان لگ پئے۔ ” واہ بھئ واہ، پولیس لائن دا تھانیدار۔۔ایسدا مطلب اے کہ اوہ لائن حاضر اے ” ایہہ سن کے تاج دین سخت مایوس ہویا تے اوہنے شاہ زمان نوں آکھیا ، ” پتر کسے طرحاں پولیس لائن توں تھانے تبادلہ کرا لے ” شاہ زمان آکھیا، ” دل تاں میرا وی کردا اے ابا پر میری کوئی سفارش نہیں “
تاج دین آکھیا، ” میں تے دو ایکڑ زمیں ویچ کے تینوں بھرتی کرایا سی کہ توں مینوں دس ایکڑ زمیں لے کے دیں گا پر توں تے اجے تیک اپنا خرچہ وی پورا نہیں کر سکدا۔ چلو میں کسے ہور نال مشورہ کراں گا ۔۔”
ایس واری تاج دین اپنے اک دوست نال شہر گیا تے کجھ دناں بعد شاہ زمان اک تھانے وچ پوسٹ ہو گیا۔
تھانے وچ پہلا دن بڑا عجیب جیہا سی۔ ایس ایچ او صاب دی بڑی شان سی۔ اوہ تھانے اوندے تے سارے اوہناں نوں کھلو کے سلیوٹ کردے۔ اوہ اپنے باڈی گاڈاں نال ٹردا تے انج لگدا کوئی بادشاہ وزیراں نال جا رہیا اے۔ اوہدے کمرے وچ شہر دے اوس علاقے دے با اثر لوک بیٹھے رہندے۔ چا ء پانی چلدا رہندا تے دوجے پاسے حوالات وچ کجھ ماڑے لوک بُکل مار کے بیٹھے ہوندے۔ کجھ بند کمریاں وچوں چیخاں دیاں آوازاں وی اوندیاں۔ ایہہ سب کجھ شاہ زمان واسطے نواں سی۔ کیوں جے اجے تیک اوہنے صرف پولیس ٹریننگ سکول تے پولیس لائن ہی ویکھی سی۔
شاہ زمان محرر دے کمرے وچ بیٹھ کے رپورٹان لکھن دا کم کرن لگ پیا۔اجے اوہنوں کوئی تفتیش نہیں سی ملی۔ اک دن محرر آکھیا، ” اے ایس آئی ساب، جدوں تک تفتیش نہیں کرو گے تے گھر دا خرچہ کنج چلاو گے۔۔۔”
شاہ زماں ایہہ سن کے شرمندہ جیہا ہو گیا۔ اک دن اوہدے ساتھی سب انسپکٹر اشرف نے کہیا، ” اج رات میں تینوں کامیابی دا گُر دساں گا۔ راتیں دس وجے تیار ہو کے تھانے آ جایئں۔ ” شاہ زمان رات دس وجے تھانے اپڑ گیا۔ اشرف اوہدا انتظار کر رہیا سی۔ اوہ پولیس دے ڈالے وچ بیٹھا تے اشرف آکھیا، ” اج توں پکا تھانیدار بن جایئں گا” شاہ زمان نوں اوہدی گل سمجھ نہ آئی۔
گڈی اک ویران تے ہنیری جگہ تے رک گئی۔ پچھے بیٹھے سپاہی نے گڈی وچوں اک گٹھڑی باہر سٹی تے فیر اوس نوں اک ٹھڈا ماریا۔ گٹھڑی وچ حرکت ہوئی تے فیر سسکیاں دی آواز اون لگ پئی۔ شاہ زمان نے غور نال ویکھیا۔ اوہ گٹھڑی نہیں اک ماڑا جیہا بندا سی جیدھے ہتھ پیر بنھے ہوئے سن۔ شکلوں کوئی مزدور لگدا سی جنہے کئی دناں توں روٹی وی نہ کھادی ہووے۔ ” ایس نوں ایتھے کیوں لیائے او ” شاہ زمان نے پچھیا۔ ” پکنک تے آئے آں ” اشرف جواب دتا۔ تے اوہدے نال دا سنتری بادشاہ ہسن لگ پیا۔ اوہنوں ہسدا ویکھ کے گٹھڑی بدھے انسان نے رہنا شروع کر دتا۔
اشرف اپنی پستول شاہ زمان نوں پھڑا کے آکھیا، ” ایہنوں گولی ماردے “
شاہ زمان گھبرا گیا، ” کیوں گولی ماردیاں، ایس دا جرم کیہہ اے ؟ “
اشرف آکھیا، ” جرم جو وی اے، بس گولی ماردے”
شاہ زمان پستول سدھی کر کے نشانہ بنھیا۔ اوہدا نشانہ بڑا چنگا سی۔ ٹریننگ دے دوراں اوہ فائرنگ اچ فرسٹ آیا سی پر اج اوہدے ہتھ کمب رہے سن۔
” نہیں، میں ایہنوں نہیں مار سکدا، اے ظلم اے “
” اچھا۔ وڈا آیا تھانیدار بنن لئی۔” اشرف آکھیا تے پستول اوہدے کولوں کھو کے چھیٹی نال دو فیر کیتے۔
گٹھڑی والا بندہ ترٖن لگ پیا تے ویکھدے ویکھدے ٹھنڈا ہو گیا۔ سنتری نے اوہدے ہتھ پیر کھول دتے۔ تے تھانے آ کے اشرف نویں رپٹ لکھی۔ ” مشہور زمانہ ڈاکو تے بدمعاش جیہڑا کئی ورھیاں توں پولیس نوں مطلوب سی، اوہنے پنج قتل، ویہہ ڈاکے تے چار زنانیاں نال زیادتی کیتی سی، پلس مقابلے وچ ماریا گیا اے “
ایہہ سب جھوٹ سی پر اشرف آکھیا، ” ایہہ پولیس کاروائی اے۔ اوہو تھانیدار کامیاب ہوندا اے تے ترقی کردا اے جیہڑا پولیس مقابلے وچ ڈاکو ماردا اے۔ “
” پر ایہہ کوئی ڈاکو نہیں، غریب مزدور نشئی سی ” شاہ زمان آکھیا
” بھلا ڈاکو وی پولیس مقابلے وچ مردے نیں ؟۔ اوہناں نے پولیس والیاں دے خرچے چکے ہوندے نیں۔ جے اوہ مر جان تے ساڈا رہن سہن تے ٹھاٹھ باٹھ سب ختم ہو جاوے۔ پولیس مقابلے وچ تے ایہو جئے مہاتڑ ای مارے جاندے نیں جنہاں نوں رون والا کوئی نہ ہووے یا ہووے وی تے ایس جوگا نہ ہووے کہ آواز چک سکے۔ ویسے قانون وی بڑا مہنگا اے، وچارا وکیلاں کول چکر لا لا کے ہی مر جاوے گا۔ ہن ویکھ تیرے بھرا دی ترقی کینویں ہوندی اے ” اشرف نے اک ہتھ شاہ زمان دے موڈھے تے دوجا اپنے سینے تے رکھ کے آکھیا۔
کجھ دناں بعد اشرف دے موڈھے تے تیسرا پُھل لگ گیا ۔ اوہ وڈا تھانیدار بن کے اک ہور تھانے دا ایس اچ او لگ گیا۔
شاہ زمان نوکری دے دس سال بعد وی اے ایس آئی ہی سی۔ روزانہ وردی پاکے شیشے وچ ویکھدا تے اوہنوں ایہہ وردی ہن چنگی نہ لگدی۔
” اکو پُھل ۔۔۔ دوجا پُھل کدوں لگے گا ؟ اوہدی واری کدوں آوے گی۔ کجھ پتہ نہیں۔ اوہ تے صرف بِیٹ افسر سی۔ کئی وار معطل ہویا۔ کئی وار پولیس لائن گیا۔ فیر تھانے آیا۔ پر دوجا پھل نہ لگا۔ ایس دوراں اوہدا ویاہ وی ہو گیا۔ دو نیانے وی جم پئے۔ اوہدے بال سکول جان دی عمر نوں پہنچ گئے سن۔ پر اوہ اجے وی نکا تھانیدار ای سی۔ اوہدا ابا، تاج دین اوہنو مہنے ماردا، ” توں بڑا نکما ایں۔ اک ترقی وی نہیں لے سکیا، وڈا تھانیدار تے ایس اچ او کدوں بنیں گا”
شاہ زمان آپ وی وڈے تھانیدار نوں سلوٹ مار مار کے تھک چکیا سی۔
” بالے، ترقی دا کوئی رستہ دس” اوہنے محرر نوں پچھیا۔
” پولیس مقابلہ ” بالے آکھیا
” کیہہ مطلب ؟ میں خوامخواہ کسے بندے دی جان لے لووان ؟ “
” تے فیر نکے تھانیدار ای بنے رہو صاب جی۔ جے وڈا تھانیدار نہیں بننا چاہوندے تے پولیس لائن جا کے بیٹھ جاو، دوجیاں دا حق کیوں ماردے او۔ “
اوس رات شاہ زمان نوں ساری رات نیندر نہ آئی۔ بالے دیاں گلاں اوہدے دماغ وچ پھر دیاں رہیاں تے دوجی سویر اوس نے تھانے جا کے بالے کولوں پچھیا، ” اج حوالات اچ کیہڑا کیۃرا حوالاتی اے “
بالے دسیا، ” چار جواری، دو موبائل چور تے دو نشئی چرس پیندے پھڑے گئے نیں۔ “
شاہ زمان نے حوالات دے باہر کھلو کے جائزہ لیا۔ جواری تے کھاندے پیندے لگدے سن، موبائل چور وی ٹھکی سن پر نسئی ادھ مرے سن۔
بالے نیں شاہ زمان ول ویکھ کے اکھ ماری تے بولیا، ” کیوں صاب کیہہ ارادہ اے ؟ “
” ایہہ نسئی تے پہلاں ای مرے ہوئے نیں، ایہناں دے گھر والے وی ایہناں توں تنگ ای ہوون گے۔ جے ایہناں دا نشہ پورا نہ ہویا تے انج ہی مر جاون گے۔ اج ایہناں دا کم پورا کرنے آں۔ بالے، شام نوں کال چلا دے کہ دو خطرناک مجرم جیہڑے داکو وی سن، پولیس حراست توں فرار ہو گئےنیں۔ “
اوس رات پولیس دی اک گڈی وچوں دو گٹھڑیان باہر ڈگیاں۔ اوہناں دے ہتھ پیر بدھے ہوئے سن۔ شاہ زمان نے پستول ہتھ وچ پھڑ کے نشانہ سدھا کیتا تے تڑ تڑ کر کے چار گولیاں چلا دتیاں۔ سڑک خون نال رتی ہو گئی، دو انسان تڑپ تڑپ کے مر گئے۔
دوجے دن اخبار دی خبر سی
” دو خطرناک مجرم پولیس مقابلے وچ مارے گئے جیہڑے اشتہاری تے عرصے توں پولیس نوں 50 مقدمیاں اچ مطلوب سن “
کجھ دناں بعد شاہ زمان دی ترقی ہو گئی۔ اوہدے موڈھے تے دوجا پُھل لگ گیا۔ جدوں اوہ پنڈ گیا تے تاج دین نے پنڈ والیاں نوں آکھیا، ” ویکھو، میرا پتر وڈا تھانیدار بن گیا اے “