بُکل ۔۔۔ شاہین کاظمی
بُکل
شاہین کاظمی
“بھانویں پیراں دے چھالے لہو چون یا اکھیاں ، جد تیکر ساہواں دی ڈور تنڑي
ہوئی اے قدماں نیں ٹردیاں رہنڑا اے ۔ لکھن
آلے جنیہاں منزلاں لکھیاں نیں انہاں نوں
جاپنڑا لازم اے۔ صبر تے شکر نال”
مائی جی نے تسبیح ایک پاسے رکھی تے کول دھریا پانی دا گلاس منہ نال لا لیا۔
” پر مائی جی صبر شکر وی کئی واری ساہ اوکھے کر چھڈ دا اے”
حلیماں دی اکھیاں چ اُڈی دھوڑ مائی جی توں لُکی نہ رہ سکی۔
” ہور کوئی راہ ہے؟” چٹی چانن جیہی بکل چوں فیر اوہی مٹھی آواز حلیماں
دے کناں تیکر پہنچی
” جرنا سوکھا نئیں پر جرے بنا چارہ وی کیہہ اے”
” مائی جی جردیاں حیاتی لنگھ گئی اے ۔۔۔۔ پر” حلیماں نے چٹی چادر دے لمے
گُھنڈ دے اُس پار تکن دی ناکام کوشش کیتی ۔ چٹے دستانے چڑھیا ہتھ حلیماں دے سر تے
آن ٹکیا۔
” پر کیہہ؟”
” حلیماں لوگ انھے ہی نئیں بولے وی ہوندے ننیں۔ اتھرو تے چیکاں نہ ہر کوئی
ویکھ سکدا اے تے نہ سُنڑ سکدا اے” بکل ہولی جیہی کنبھی۔ حلیماں نے مائی جی دی
آواز وچ لہندی پوہ دی ٹھنڈ محسوس کیتی۔
” مائی جی اوکھیاں گلاں کردے او تسیں” حلیماں ہار گئی
مائی جی نوں ایس محلے وچ آئے کجھ سال ہی ہوئے سن ۔ دو جوان پو تیاں تے مائی جی ۔
جوان پُتر دی موت دے غم نال دوہری ،کنڈ تے لمبی بکل وچ لُکی مائی جی دی نرم
آوازجیویں سارے درد چن لیندی سی ۔حیاتی دے ستائے دلاں نیں مائی جی دے آلے دوالے
اکٹھ کر لیا۔ پھٹاں نو ں تروپے تے نہ لگے پر کولیاں ہتھاں نال دھریا مرہم پیڑاں
نوں پینڑ لگ پیا۔ دوا دعا تے پھلاں ورگے کولے تے خشبو آلے دو بول سنڑ کے دلاں دی
بھوں وتر جاندی۔ تڑکی ہوئی سُوکے دی ماری بھوں دی مٹی چوں جھاتی ماردیاں اُمید
دیاں لوویاں تے کولیاں پتیاں دارو دےکٹ ہون دا ہوکا دیندیاں نظر آؤندیاں۔نکا جیہا
دیوا ہنیری آگےکنی دیر ٹھہر سکدا اے؟ پر دھرتی تے پریم دا سون وسدا رہوے تے بھوں
گابھن ہون دی اُمید نوں سینے نال لائی رکھدی اے۔
مائی جی نوں اُمید جیوت رکھن دا ول بڑا سوہنا آؤندا سی۔
کسے لئے ہتھ چک کے دعا کرکے
کسے نوں دوا دے کے
تے کسےاندر بلدے بھانبھڑ تے سُچے حرفاں دا مرہم لا کے
لشکے ہوئے ویڑے چ ہل ہل کے قرآن پڑھدے بچے ہون یا صدراں دے گھٹڑ سانبھدیاں ماواں
یا اکھاں وچ کورے سفنے لئی جوانیاں۔ مائی جی ہر اک دا آسرا سی۔
پنڈ دے لوکاں لئی مائی جی ہونا ں ہی بہت سی ۔ بنا آکھے سب نے آپوں آپی مائی جی دے
کم اپنے ذمے لے لئے۔ چوہدری جی نے مکان دا ذمہ لیا۔ ٹھیکدار صاحب نے سارا خرچہ پانی
بنھ دیتا۔ شام سویرے پنڈ دیاں کڑیاں تے بال سیپارہ پڑھدے نالے چھوٹا موٹا کم وی کر
دیندے۔
حلیماں نال مائی جی دا تعلق بوہتا وکھرا
سی۔ ملوک جیہی عمر وچ حیاتی شروع کرن آلی حلیماں ایسےملوک عمر وچ حیاتی مکا کے بہہ
گئی۔
” مائی جی اے رب سوہنا ،جانے اُنے کی لیکھ لکھے سن میرے۔ شیدا نوں پیلیا کھا
گیا ۔ تے میں لیرو لیر اندر لئے بس ایہہ پچھدی ای رہ گئی ” ربا کیوںَ”
پر جواب نئیں ملیا۔ مائی جی اے تین جی نہ ہوندے ناں تے میں مرن چ دیر نئیں سی
لانی” شام دے ہنیرے ہار کولی رنگت آلی حلیماں اندر کھول کے دھر دیندی۔
” ناں نی اڑی حیاتی انٗی سستی نئیں قدر کر ایہدی”
” مائی جی درد رہ رہ کے ڈلکاں ماردا اے۔ یاداں دی بھوبھل سینہ ساڑدی اے”
مائی جی دے دلاسے مُک جاندے پر حلیماں اپنے دکھ رولدی ای رہندی۔
پچھلے ورھے مائی جی دی پوتی رب سوہنے دے کرماں نال اپنے گھر دی ہوئی ۔ حلیماں نیلا
جوڑا پا کے ویہڑے وچ اینج پھردی نظر آئی جیویں اپنی دھی دا ویا ہ ہوے۔ حلیماں کیہ
سارا پنڈ کمے لگ گیا۔ سدھراں تے قرآن دی چھاں تلے مائی
جی دی پوتی رخصت ہوئی ۔ چھیتی ای نکی نوں مائی جی نے تعلیم لئی لاہور شہر کیہ گھلیا
حلیماں نیں مائی جی دی ساری ذمہ داری آپوں
آپ چُک لئی۔
” مائی جی نکی ہن شہر ای رھوے گی؟” چوہدری جی دی نویں ووہٹی قدماںنوں
ہتھ لان آ ئی سی۔
” ہاں بانو ارادہ تے ای ایہو اے ۔ کوئی چنگا بر ویکھ کے ااوہنوں وی اپنے گھر ٹور دیاں”
مائی جی دی آواز وچ سدھراں دا سیک سی۔
جیٹھانی نے نکی جیہی گل تے بانہوں پھڑ کے حلیماں نوں گھروں باہر لیا کھلاریا
” بھتیرا سانبھ لیا تینوں ہنڑ کوئی ہور در ویکھ۔۔۔ اساں ٹھیکہ نئیں لیتا تیری
اونتری اولاد پالن دا” حلیماں اکھاں وچ اَتھرو لئی آسمان تکدی رہ گئی۔تیجی
رات رڑھے تے لنگی تے مائی جی نے آکے ہتھ پھڑ لیا۔
” چل میرے گھر ۔ کسے دی مجال اے تینوں کجھ آکھے”
” سُنڑ دھیان نال میری گل سُنڑ حلیماں”
مائی جی نے بُکل ل لائی تے حلیماں دے ساہ
سُک گئے۔
” جینا پیندا اے حلیماں۔ تُوں کلی نئیں۔ بس حوصلہ نہ چھٹے”
” پر اے کیہ مائی جی؟” حلیماں دے سُکے ساہ نہ مڑے
” ویلے دے کنڈے ٹرنا اوکھا کر چھڈن تے بہت کجھ کرنا پیند اے حلیماں،،
” اسیں تین جوان بہنڑاں ۔ ماں پیو حادثے وچ رب کول کیہ گئے لوکاں نے اکھاں
متھے دے دھر لیاں۔ میں ساریاں نالوں وڈی ہور کجھ سمجھ نہ آئی تے مذہب دی بُکل مار
لئی۔ لاہور شہر وچ وسدا گھر چھڈ کے ایس پرائے پنڈ بہنڑاں نوں لے بیٹھی۔ شکر رب دا
جنہیں سُن لئی۔ دونویں اپنے گھر دیا ں ہوئیاں ۔ میرا کم وی رب نے سولا کر دیتا۔
میں وی کجھ دناں تیکر ولایت ٹُر جاواں گی”
فیر اک دن مائی جی نے نکی پوتی دے ویاہ لئی چلہ شروع کیتا تے چپ دا روزہ رکھ لیا۔
تیجے دن حلیماں دے کرلاندے بچے مائی جی سانبھ کے بہہ گئی۔
” خورے کہیڑے یار نال نس گئی اے مائی جی ۔۔۔۔ ساہنوں کسے پاسے جوگا نئیں سو
چھڈیا چنڈال نے”
حلیماں دی جیٹھانی بُک بُک روندیاں مائی جی دے پیراں چ بہہ گئی۔
چٹا دستانہ چڑھیا کنبدا ہتھ پہلی وار جیٹھانی دے سر تے آن ٹکا۔