میں اوہنوں کیوں ماریا ؟

(پروین ملک)

مصالحہ بھنن دی خوشبو نال میری نمی نمی بھکھ ہن تکھی ہو چلی سی۔ آپے پکا کے کھانا ہووے تاں کئی وار بھکھ جرنی پے جاندی اے، میں ترکھی ترکھی کڑچھی ہلا رہی ساں، اچن چیت میرے منہ اگوں پرچھانواں جیہا اینی تیزی نال لنگھ گیا جے مینوں بس پیلے رنگ دی جھلک ہی نظر ائی۔ میرا ہتھ یوتھے ہی ٹھلھ گیا۔ چھیتی نال کھبے پاسے ویکھیا تاں اوہنے کندھ کول جا کے فیر میرے ول رخ بھنوا لیا سی پر ہن اوہدی اڈاری اچی سی۔ چھت دے نال نال اڈدیاں اوہنے نیواں ہو کے کھڑکی دے شیشے نال ٹکر ماری تے ذرا کُو تِلکن مگروں اپنا آپ سنبھال لیا۔ میں چھیتی نال ہانڈی وچ پانی پا کے ڈھکنا دتا تے سوچیا ایہنوں باہر کڈھاں۔ ایدھر اودھر ویکھیا ہور کوئی شئے نہ لبھی تاں اخبار گول کر کے ڈنڈا جیہا بنا لیا، کھڑکی ول ودھی تاں پتہ لگا اوہ تِن سَن۔ دو نے کھڑکی دی نکر وچ ڈیرا لایا ہویا سی تے لگدا سر جوڑ کے کسے کم لگے ہوئے نیں۔

” ہیں ۔۔۔ایہہ ایتھے کھکر تاں نہیں بنان لگے، ایہو ویلا اے ایہناں نوں ڈکن دا نہیں تے فیر ایہناں نیڑیوں نہیں لنگن دینا ”  مینوں خیال آیا تاں اک قدم اگاں ودھی۔ اوہ سراں نوں گول گول گھماندے، فیر اوہناں دیاں اگلیاں لتاں کسے مشین وانگوں چلن لگ پیندیاں جیویں کوئی شئے پدھری کتی جا رہی ہووے، فیر بیٹھیاں ہویاں ای کھنبھ اینی تیزی نال چلاندے جے بھیں کردی نمھی جیہی اواز چار چوفیرے کھلر جاندی۔ کجھ چر مگروں اوہو ای گھمدے سر۔۔۔۔

میں ہتھ وچ اخبار دا ڈنڈا پھڑی ایہہ تماشا ویکھی جا رہی ساں۔اچھا۔ تے ایہہ کھکھر دی عنیہہ ایس طرحاں اینی پکی کردے نیں جے ہنیری جھکھڑ وی اوہنوں تھاوں نہ ہلا سکے۔ انج ویکھن نوں نازک جیہی ڈنڈی نال کھڑے پُھل ورگا کھکھر، دوروں لگے، ذرا پھوک مارو تاں ڈگ پئے گا پر جدوں ڈیگن لگو تاں کنیاں ہجھان مار کے وی اوہدی ڈنڈی اوتھے ای رہ جائے، پر کھکھر ڈگن تایئں اپڑن لئی پہلاں زہری ڈنگاں آلیاں نوں مُکانا پیندا اے جیہڑے ذرا جیہا شک پیندیاں ای تیر وانگوں تہاڈے ول چھٹ دے نیں تے فیر تہاڈا نک، منہ، سر، ہتھ ۔۔۔ جیہڑا پاسا اگے آ جاوے اوہدی خیر نہیں۔ کئی وار تاں ڈنگ جُثے وچ کُھیا رہ جاندا اے تے ڈنگ مارن آلا تاں اپنی جانوں جاندا ای اے تہاڈے جثے وچ کھبے ڈنگ دا زہر وَل کھاندا کھلرن لگ پیندا اے۔ مینوں نکیاں ہوندیاں جرے ڈنگ چیتے آ گئے تے اک بجھارت وی

آر نیاں دو پار نیاں

دھیاں وڈے سردار نیاں

دندی تے اجھ کے کسیدہ کڈھن

سویئاں مارن قہر نیاں

ایہہ زہری ڈنگاں آلے کدوں توں ساڈے پِڑ پئے ، پچھے مڑ کے ویکھو تاں انسان دے ” معلوم ” دیحد تیک ایہناں دی ہوند دی خبر ملدی اے۔

او دونویں سر سُٹ کے اپنے کمے لگے سن تے تیجا جیویں شیشے نال چنبڑ گیا ہووے نہ ہِل نہ چَل۔

” ایس کلے نوں مارنا سوکھا پر ایہنوں ماراں تے دوجے مینوں اُڈ کے نہ آ پین۔ ” میں سوچیں پئی ہوئی ساں۔ اک خیال آوے، ایہہ ” ڈنگ بھرے ” نیں ۔ایہناں دے تاں جماندروں ہی ڈنگ نہیں ہوندے، ایہناں نوں محنتاں مشقتاں لئی ہی پیدا کیتا جاندا اے “

فیر اک پرانی واپری چیتے آ گئی، چیتر چڑھ پیا سی، نویں پُٹھے پَتراں دی ساول نال سارا آل دوالا لشکدا لگدا، بیری بُور نال جُھوری پئی سی، اک سویر نوں اٹھے تاں پتہ نہیں کدھروں ہزاراں تنبھوڑیاں ہر ٹہنی نوں چنبڑیان پیئاں سن۔ تھوڑے تھوڑے چر مگروں کجھ اُڈ کے پرے باہر نوں چلیاں جاندیاں تے اوہناں دی تھاں ہور آ جاندیاں، لگدا سی بیری اتے تنبھوڑیاں دا کوئی میلہ لگا ہویا اے۔ اسی سارے بال ڈر ڈر کے ایہہ تماشا ویکھ رہے ساں، ” اینیاں تمبھوڑیاں کسے نوں چمبڑ جان تے اوہ بھلا بچ سکدا اے ” میں امی کولوں پچھیا تاں اوہ کہن لگی، ” کوئی لوڑ نہیں ڈرنے نی، ایہہ سارے ” ڈنگ بھرے” اَن تے اپنیاں اپنیاں کھکھراں آستے مٹھا پئے اکٹھا کردے نیں “۔ ایہہ مینوں پتہ سی بیری دے بُور دا پُھل چَٹو تاں مٹھا سواد آندا اے پر ایہناں ڈنگ بھریاں ایہدا کیہہ کرناں اے، مگروں پتہ لگا۔ اوس ویلے تاں ایہہ ہویا جے اک ڈنگ بھریا تھکیا ہویا جیہا میرے ہتھ تے آن بھیٹا، میں ہتھ چھنڈیا تاں ڈنگ میرے ماس وچ لہہ گیا تے مینوں سمجھ ا گئی وچ وچ ڈنگاں آلے وی ہوندے نین۔ اوہناں دے اکٹھے کیتے مٹھے دی سُوہ اینج ملی جے اک دیۃارے دو تن بالاں مار دھاڑ کر کے کھکھر ڈھائی، اوہدے ادھے توں ودھ خانے بند سن، میں کولوں لنگھی تاں اک نے ست بھل کردیاں آکھیا، ” بی بی، نِصری(مصری) کھا سو “

” تساں کتھوں کھدی اے نصری ؟ ” میں حیران ہو کے پچھیا تاں اوہ دسن لگے پئی کھکھراں وچوں نکلی اے

اک بال نے بند خانے دی سیل توڑی تے نصری دی نکی جہی جَو دے دانے برابر قلم میری تلی تے رکھ دتی۔” اس وچ زہر ناں ہووے ” میں چھکدیاں جھک رہی ساں۔

” کھاو ناں جی، بہوں مٹھی ہونی اے ” مینوں نصری دین آلے دھرواس دتی تاں میں اوہ قلم جیبھ تے رکھ لئی۔ ، بڑی ودھیا نصری سی، سواد آگیا پر ایہہ سوال اپنی تھاں سی پئی کھکراں وچ نصری دا کیہہ کم ؟

اج ڈنگ بھریاں نوں مارن لئی ڈنڈا پھڑی کھلوتی میں جان دی ساں کھکھر اساری دا کم مکا کے ڈنگ بھرے پھلاں وچوں مٹھا کٹھا کرن ٹر جاندے نیں تے لیا کے خانے بھری جاندے نیں۔ آگو تنبھوڑی ساریاں خانیاں وچ انڈے دئی جاندی اے تے کامے اوہناں نوں سِیل کری جاندے نیں۔ انڈیاں وچوں لاروے نکل کے نصری کھا کھا وڈے ہوندے نیں ۔ جدوں اوہناں دے کھنبھ پھٹ پیندے نیں تاں زور لا کے بند خانے دی چھت پاڑ کے نکی جئی تنبھوڑی باہر نکل آندی اے۔ انڈے دین آلی آگو تمبھوڑی کول ڈنگ وی ہوندا اے تے اختیار وی۔ پئی اوہدیاں انڈیاں وچوں کنے ڈنگ بھرے نکلن گے تے کنے ڈنگاں آلے۔ ڈنگ بھرے کامے تاں انھے واہ کم کری جاندے نیں تے فیر اوہ ویلا آندا اے جدوں نصری نال بھرے بند خانے تے اوہناں اندر پئے اپنی تقدیر نوں اڈیکدے انڈے رہ جاندے نیں تاں آگو تنبھوڑی ڈنگ مار مار کے وادھو ڈنگ بھریاں دی حیاتی مکان لگ پیندی اے۔ اوہ تے کم کرن لئی جمے سن۔ ہن اوہناں دی کیہہ لوڑ اے ؟ کنے کامے رکھنے تے کنے کامے مارنے، ایہہ وی آگو تنبھوڑی دے نکے جیہے سر وچ کدھرے فیڈ ہویا ہوندا اے۔ کامیاں دا کیہہ، ہور جم پین گے۔ بند خانیاں وچ انڈیاں وچوں نکلے کامیاں نوں حیاتی وچ اکو واری نصر کھان نوں ملدی اے، فیر۔۔۔ کم ای کم تے اوڑک موت۔

ہانڈی پک گئی سی۔ میں چلہا بند کر دتا۔ ڈنگ بھرے وی لگدا سی اپنا کم نبیڑ کے اڈن دیاں تیاریاں وچ نیں۔ میں ٹھاہ کر کے دوواں اکٹھے بیٹھیاں تے وار کیتا، اک تاں چپ کر کے میری دتی موت قبول کر لئی تے اوہدی لوتھ تھلے آ ڈگی۔ دوجا تڑفدا ہویا کھڑکی دی جالی نال آن لگا تے اکو سٹ نال اوہ وی مر گیا۔ تیجا جیہڑا کجھ دیر پہلون پورے کچن وچ اڈدا پھردا سی تے فیر کھڑکی دے شیشے نال چمبڑ کے شید کامیاں دی نگرانی کر رہیا سی، ساریاں اڈاریاں بُھل کے شیشے اتے ایدھر اودھر نسن لگ پیا، اوہنوں جیویں یاد ای نہیں سی اوہدے کھنبھ وی ہین، کیہہ پتہ ڈنگ وی ہووے۔ میں اوہنوں چوکاں دے کے نگراں وچ وڑن توں ڈک رہی ساں تاں جے اوہ میرے نشانے تے آ جاوے۔

اوہدی نس بھج ویکھ کے مینوں ترس جیہا آن لگ پیا، ” کیوں نہ ایہنوں جیوندے نوں باہر کڈھ دیاں ” میں اک پل لئی سوچیا۔ فیر خیال آیا ایہہ ڈنگ بھرے ای تاں ڈنگاں آلیاں لئی کھکھر اساردے نیں، ہڈ بھن مشقت کر کے اوہناں لئی نصری دیاں کوٹھڑیان بھردے نیں ۔ ایہناں نوں اینی سُرت نہیں ایہہ ناں ہون تے ڈنگاں آلے کیہہ کرن ؟

پکے پیڈے من نال میں اکو سٹ ماری تے اوہنے دوجا ساہ نہ لیا