سفنیاں دی چاننی

(عائشہ اسلم)

ساڈے ویہڑے ‘چ سفنیاں دے چن دی چاننی نہیں آؤندی ۔ ایہہ کچی مٹی دا وہڑھا اے ۔ جو خوشیاں ایہدے ‘چ پیر پاؤنگیاں تاں ایہہ وی میریاں سدھراں وانگ ڈھیہہ جا ئے گا ۔  اوہ سدھراں وی تے میرے کنے ای مان تروڑ چکیاں نیں ۔ شاید مینوں ایس طرحاں نہیں سوچنا چاہیدا پر ، ماں ، میرے ہتھ وچ تاں کجھ وی  نہیں رہا  ۔ پر ایہدے ‘چ تیرا کی قصور ؟ بڑا چر پہلوں میں اک نظم سنی سی ۔ اوہدی واج اج وی

میرے کناں ‘چ آؤندی پئی اے ۔

ڈونگھیاں شاماں دے اوہ ویلے

چن دی اوہ مٹھی رشنائی

پیاریاں جہی اوہ میری ماں

کتھے گئی

اسماناں توں دور

تے اکھیاں توں اہلے ہوئی

مینوں اوہدی ہی تانگھ رہی !

ایس اڈیک دے دکھ وچ میں کنا روئی ساں ۔ ماں ، توں تے کدی مینوں پیار وی نہیں کیتا سی ، پھیر وی مینوں تیری اڈیک ، تیری تانگھ رہی ۔ میری حیاتی دیاں راہواں توں اجے تیرے پیراں دے نشان مٹے تے نہیں ۔ میرے ہتھاں ‘چ تیریاں دتیاں ہوئیاں لیکاں حالی وی نظر آؤندیاں نیں ۔ توں آپ تے حیاتی توں ناطہ توڑ کے اسماناں ‘تے ٹر گئی پر جاندے جاندے وی میرے  لیکھ ‘تے عذاباں دی سیاہی ڈولھ گئیؤں، تیرے جان دے نال ای میرے  بھراواں دا اوہ پیار وی ٹر گیا ۔ بھابیاں دے مہنے دن رات میرا کالجا ساڑدے نیں ، تے گھر دے لکھاں کم میریاں راہواں ‘چ آئے رہندے ۔ نیہرے ایڈے گوڑھے ہو گئے، ماں کہ کتوں وی چاننی دی کوئی لیک وی جھاتی نہ پا سکدی ۔ دھیاں دے دکھ تے ماواں جاندیاں نیں ، پر توں تے کدی میرے  دکھ نوں نہ سیانیاں تے نہ ہی سمجھیا ۔ تیرے جان مگروں ابا جی نوں تے چپّ جیہے لگ گئی سی ۔ اوہناں دیاں اکھیاں ‘چ رشنائی دی تھاں تے ہنجھوآں نے ڈیرہ پا لیا ۔

بھائی اپنیاں بیویاں نال اینے خوش سن کہ اوہناں نوں تیرے جان دا پتہ ای نہیں لگا ۔ اوہناں دے ہوٹھاں توں کدے تیرے ناں نوں نہیں سنیا تے میرا ناں تے کمیاں دے ناں تے بلانے ای پیندے نیں ۔ بھیناں دی فکر توں ودھ اوہناں نوں اپنیاں بیویاں دی فکر سی ۔ اوہناں دے شنگار اتے ہزاراں روپئے لٹان والیاں کول میری پڑھائی لئی پیسہ نہیں سی ۔ ایسے لئی اوہناں مینوں مڈل توں اگے پڑھن نہیں دتا ۔

اک عورت دوجی عورت دی ویری کس طرحاں ہو جاندی اے ؟ پر شاید عورت تے اپنی وی سجن نہیں ہندی تے پھیر کسے ہور دی دوست کس طرحاں ہو سکدی اے ۔

ماں، توں اپنے ہتھیں مامے نیاز دے پتر حاکم نال میرا منگیواں کیتا سی نہ ۔ بھراواں نے ایس رشتے نوں وی تروڑ دتا تے میں کجھ وی نہ کہہ سکی ۔ توں تے مینوں بولنا وی نہیں سکھایا سی ۔ بھلا دھیاں وی کدی بولدیاں نیں ۔ اوہ تے اپنے دل تے اپنے ہوٹھاں تے جندرا لا کے حیاتی لنگھا دندیاں نیں ، کتے کوئی اوہناں دی واج نہ سن لوے ، کتے کوئی اوہناں دی واج نہ چوری کرکے لے جاوے ۔ پر سوچاں ‘تے کس دا اختیار اے ؟ میں حاکم نوں کس طرحاں بھلا دیندی ۔ ایہہ ہور گلّ اے کہ بھراواں نے وڈے چودھری دے خاص بندے بابا سلطان نال میرا ویاہ کر دتا سی ۔ لوکیں کہندے نیں بابا سلطان نے بھراواں نوں زمین دا لالچ دتا سی ، ایسے لئی  اوہناں میرا ویاہ بابا سلطان نال کیتا ۔ میں اینے گناہ کدوں کیتے سن کہ جنہاں دی مینوں ایڈی سزا ملدی ۔ ماں ! جے میری حیاتی وچ سکھ دی چھاں نہیں لکھی سی تاں پھیر توں مینوں جمیاں ای کیوں سی ؟ میریاں امیداں تے سدھراں دے دیوے آپ ای بجھ جاندے نیں تے میں ہنیرے ‘چ بیٹھی ہنجھوآں تے ہاواں دے پھلاں دے ہار پئی پروندی آں ۔ توں اسماناں توں تکڑی ہووینگی میرے مہندی والے ہتھاں نوں ، میرے سہاگ دے جوڑے نوں تے میری جھوٹھی موٹھی دی مسکان نوں ۔ میرے ہتھاں اتے مہندی دا رنگ نہیں چڑھیا ۔ میں وہوٹی بنی تے حسن تے روپ وی میرے نیڑے نہ آیا ۔  میں ہسن دی کوشش کردی تے مونہوں ہاء نکلدی ۔ ساری حیاتی ایہو کھیڈ کھیڈدی رہی ۔ نہ جی بھر کے ہسّ سکی تے نہ خوشی تے سکھ دا مکھ ویکھ سکی ۔ سلطان نال ویاہ توں بعد میں تے نبھاء  کرنا ای سی ۔ کڑیاں تاں نبھاء دی پوری کوشش کردیاں نے ایہہ جانے بغیر کہ مرد رشتیاں نوں توڑن دے خواہش مند ہندے نیں ۔ سلطان دی وی ایہو خواہش سی ۔ بہانہ اوہنوں آپ ای لبھ گیا ۔ میرے نیڑے دی دھرتی ‘تے ورھیاں بعد اک پھلّ کھڑیا تے کملا گیا ۔ میں اپنی قسمت نوں کہ کہندی ؟

میرے پیر سلطان دے گھر ‘چوں نکلے تے پھیر اسے گھر دی دیہلیز ‘تے پرت آئے جتھے میں جمی ساں ، جتھے میں گڈیاں دے ویاہ رچائے سن تے پھر اک دن آپ وی ویاہی گئی اک پینٹھ سال دے بڈھے نال ۔ خوشیاں تے مینوں راس ای نہیں آؤندیاں ۔

بھرا تے بھابیاں نے میرے نال کی ورتاوا کیتا ، ایہہ گلاں تاں سارا پنڈ جاندا اے ۔ میرا قصور کی سی ؟ ایہو ای نہ کہ میں اک عورت ساں ۔ سنیا اے سلطان نے ہن پھیر دوجا ویاہ کر لیا اے ۔ اک ہور کڑی ڈب گئی تے میں اوہنوں پار وی نہ لا سکی ۔ میں تے آپ انتارو سی ۔ اوہدے لئی کہ کردی ؟ توں میرے لئی کہ کیتا سی ؟ کوئی وی ماں اپنی دھی لئی کہ کر سکدی اے ؟

دھیاں دے لیکھ تے اوہ آپ ای بناؤندا اے جہڑا ہر شے ‘تے قادر اے ۔ کی اوہ ربّ مینوں تیرے کول نہیں بلاویگا ؟  کی پتہ توں پیار دی خوشبو  نال میرا من بھر دیویں ۔ اک وار تینوں تکّ تے لوانگی ۔ پر سفنے کدوں سچ ہندے نیں ، پر ایہناں توں وکھ وی تاں نہیں رہا جاندا ۔ سفنے نہ ہون تاں بندہ مر ای جاوے ۔ میں تے کدوں دی مر چکی آں ۔ پر ایہہ کیہو جیہی موت اے کہ میں تیرے توں دور آں ۔ کہ ایہہ نہیں ہو سکدا ؟ بس اک وار لئی ، بس اک وار لئی ۔