کرائے دا پیو ۔۔۔ فرزند علی
کرائے دا پیو
( فرزند علی )
اوہ ہر روز اوتھے فٹ پاتھ اتے بیٹھا ای ملدا۔ میں کئی دناں توں اوہنوں پچھن پچھن کردا پر ویلا تھوڑا ہوون کارن میں رک نہ سکدا۔ دفتر دی لیٹ توں وی ڈردا ساں۔
دفتر جاون لئی گھروں نکلن دی کافی کالھی کردا پر فیر وی کسے نہ کسے اڑچن پروں دیر ہو جاندی۔ اڑچن وی عجیب ہوندی ٹھیک اوس ویلے جد میں دفتر لئی گھروں پیر پُٹن لگدا تاں کوئی نہ کوئی بال اپنی لوڑ دس کے پیسے منگ لیندا۔ اوس ویلے نہ تے پوری تفصیل جانی جا سکدی اے تے نہ ای بچے دی لوڑ نوں صحیح یاں غلط سمجھیا جا سکدا اے۔ دوجی مصیبت تے اوس ویلے کدی بوجھے وچ فالتو پیسے ہوندے ای نہیں جے بالاں نوں کہو پئی ماں کولوں لے لینا۔ اوہناں دی ماں اڈول کہہ دیندی، ‘ میرے کول تے کوئی پیسہ ای نہیں سگوں میں تے اپ لینا چاہندی ساں “
” اجے تینوں اگلے دن پیسے دتے سن، کتھے گئے ؟ ” میں کھج کے آخدا تاں بولدی، ” میں کوئی میلہ تاں نہیں ویکھدی، گھر اچ ای خرچ ہو جاندے نیں “
” پر کیویں خرچ ہو جاندے نیں ؟ ” میں فیر کھج کے آکھدا، ” پیسے کوئی اکاں نال تھوڑے اگے ہوندے نیں جو توڑ کے لیواں تے تینوں پھڑائی جاواں۔ ” میرے سوال تے اوہ بھڑک اٹھدی، تاں آکھدی، ” مینوں کسے پیسے دی لوڑ نہیں۔ آپے ای سارے مہینے دا سودا لے آیا کرو بازاروں۔ ” ایہہ کم میرے لئی مشکل سی، میں بڑ بڑ کردا نکل اوندا۔ ایسے بحث وچ الجھن کارن میں دفتر لئی ہمیش کجھ لیٹ ہو جاندا ساں پر شام نوں پرتن ویلے اوہ فٹ پاتھ اتے ہوندا نہیں سی۔ کجھ ویچدا نہیں سی۔ اوہدے ہتھ وچ اک تختی ہوندی جیہڑی اوہ ہر کسے نوں وکھاون لئی اچی کر چھڈدا۔ تختی تے لکھیا ہوندا،
” کرائے دا پیو حاضر اے “
اشتہار پڑھ کے مینوں بہت حیرانی ہوندی، ” کرائے دا پیو ‘۔۔۔ مطلب کیہہ ہویا ؟ ایسے کارن میں اوہنوں ملنا چاہندا سان پر میرے ملن وچ ای رکاوٹ ۔۔۔ صبح وقت نہیں ہوندا، شام نوں اوہ نہیں سی ہوندا۔
چھٹی والے دن وی اوہ نہیں سی ہوندا۔ اینے مہنگے تے فیشن والے علاقے وچ اک میلے لیڑے والے بندے دا ایہو جیہا اشتہار ساہمنے رکھ کے بہنا مینوں بڑا ای عجیب تے دلچسپ لگا۔
میں اڈیک وچ ساں کہ کوئی وقت ملیا تاں ضرور ملساں۔ اک دن اوہ شام نوں وی بیٹھا ہویا سی۔ مینوں حیرانی وی ہوئی تے خوشی وی۔ جھٹ اوہدے کول اپڑ گیا تے سلام کیتا۔
پنجاہ کو سال دا بھرویں جسے والا پورا مرد سی۔ اوہدی صحت اجے با لکل ٹھیک ٹھاک سی۔ مینوں ہسدے متھے ملیا۔ میں اشتہار بارے پچھیا تاں اوس اکھیا، ” باو جی ! جے کسے نوں پیو کرائے تے چاہی دا ہووے تاں میں پیو بن جانا واں۔ کرایا کوئی زیادہ نہیں، بس روٹی ٹکر تے لیڑا لتا ای کافی اے۔ “
مینوں اوہدی عقل اتے ہاسا وی آیا تے شک وی ہویا پر اوہدے نال ہور گل بات کرن نال معلوم ہویا کہ اوہدے دماغ وچ کوئی فتور نہیں۔ میرے باربار ملن تے ضد کرن اتے اوس اپنا آپ سارا کھول سنایا۔
اوہدا ناں فضل دین اے تے اوہدے دو پتر نیں۔ دونویں ویائے ہوئے نیں۔ فضل دین گھر دے سارے کم کردا ، پٹھے دتھے لیاوندا ، مجھاں نوں بنھدا کھولدا، سانبھدا، نواندا دھواندا تے ددھ چو کے نونہاں نون پھڑا دیندا تے گھروں باہر ای مجنی اتے پے رہنداسی۔ گھر اچ سوون دا اوہنوں چا ء وی کوئی نہیں سی۔ اوس آکھیا، ” جد گھر والی چھڈ کے اللہ نوں پیاری ہو گئی تے مڑ گھر کاہدا۔ “
اوہدا اپنا جی وی گھر وڑن نوں نہیں سی کردا۔ جے جاندا وی تے اوتھے پوترے پوتریاں تے پتر ہوندے، نونہاں ہوندیاں، سبھ کجھ ہندا پر میرا کوئی نہ ہوندا۔
” سبھ کجھ تیرا ای تے ہے سی ” میں آکھیا تاں اوس کوئی جواب نہ دتا۔ فیر آکھیا، ” وڈی نونہہ کہندی رہندی چا چا جو کجھ چاہیدا ہووے سانہوں دسیا کر، ایویں کاہنوں اندریں ہتھو گولا دیندا پھرنا ایں۔ “
معلوم ہویا ویڑھے وڑن دا اوہنوں وی کیہڑا بوہتا چا ء سی۔ باہر مجھاں کول ای ڈھارے ہیٹھ ڈیرا لا لیا۔ پوترے پوتریاں اوندے جاندے کولوں لنگھدے رہندے چنگے لگدے پر کول بلا کے اوہ پیار نہیں سی کر سکدا۔ مونہہ نہیں سی چم سکدا، کیوں جے بالاں نوں دادے کولوں گوہے دی بو اوندی سی۔
اوہنوں تان روتی وی دیر نال ملدی سی، اوہ وی کدی کدایئں۔ نونہاں دا خیال سی کہ چا چا مجھاں دیاں دھاراں چنگھ کے ای رج رہندا اے۔ سانوں تے ساڈے بالاں نوں اوہدے توں بچیا ددھ ہی لبھدا اے۔
فیر ددھ دے بچاون لئی وڈی نونہہ آپ مجھاں چون لگ پئی سی۔ فیر نونہاں نوں شک ہویا کہ چا چا مجھاں دی سنبھال چنگی نہیں کردا۔ مجھاں دی سنبھال لئی اوہناں اک جوان چھیڑو رکھ لیا، جیہڑا اوہناں دے گھر وی جاندا تے مجھاں دی ٹہل سیوا وی شوق نال کردا سی۔ نونہاں وی خش سن تے نونہاں والے وی۔
فضل دین تے صرف منجی اتے پے رہندا ۔ کدی کدایئں روٹی ٹکر نال تے بندے دا گزارا نہیں سی ہو سکدا۔ چلو لیڑا کپڑا تے لتھا لاہنا ہووے ے وقت ٹالیا جا سکدا اے پر بھکھ تے بھکھ ای ہوندی اے۔ بھکھے ڈھڈ تے نیندر وی نہیں اوندی۔ شکایت کردا تے نونہاں آکھدیاں ” ویہلے نوں کاہدا بھو کھڑا چڑھیا رہندا اے “۔ حقہ تماکو تے ہور کوئی نشہ اوہ نہیں سی کردا۔ پر کم کاج کرن والے بندے کولوں ویہلا تے نہیں سی بیٹھا جاندا۔ ساری عمر رج محنت کیتی، واہی بیجی دا کم تے ہوندا ای سخت محنت والا اے۔ ہن با لکل منجی اتے نہیں سی پیا جاندا۔
کم کار لئی اوس شہر اچ مزدوری لبھ لئی سی۔ دن نوں کم کردا رات کدھرے ناں کدھرے گزار ہی لیندا۔ محنت نال اوہدے ہتھاں پیراں وچ فیر طاقت آ گئی تے اکھاں چمکن لگ پیاں۔
اک دن اوہنوں اک باو کم واسطے اپنے نال گھر لے گیا۔ تے باو آکھیا، ‘ با با سانہوں اک پیو دی لوڑ اے، کیہہ توں ایہہ مزدوری کر لویں گا ؟ “
فضل دین حیران ہویا تاں باو آکھیا، ‘ با با حیران ہون والی کوئی گل نہیں ایدے وچ۔ وڈے شہراں اچ سبھ کجھ ہوندا اے۔ کرائے دی بس، کرائے دا مکان، کرائے دے کپڑے، کرائے دی ووہٹی تے کرائے دا پیو تے کرائے دی ماں وی لبھ جاندی اے۔ پیسے وی واہوا دیساں تے ٹہل سیوا وی بہت ہوسی۔ “
” پر مینوں پیو بن کے کیہہ کم کرنا ہو سی ؟ ‘ فض دین جھکدے جھکدی حامی بھر لئی۔
” کوئی کم نہیں ڈیڈی، ” باو آکھیا، ‘ بس تہانوں ڈیڈی بن کے رہنا اے۔ ایتھے پیو نہیں ڈیدی ہوندے نیں۔ “
اک باو تے اک باو دی بھین سی تے فضل دین اوہناں دا ڈیڈی بن گیا۔ دونواں بہھ بھراواں نیں فضل دین دی اوہ سیوا کیتی کہ فضل دین بھل گیا کہ اوہ کدی کسان وی ہوندا سی تے نونہاں دا دھرکلیا ہویا اے۔
چنگا کماون تے ہنڈاون نون، ٹھنڈے کمرے رہن نوں، اگے پچھے نوکر، سیر سپاٹے لئی کار۔ فضل دین توں ایم افضال صاحب ہو گیا۔ باو دی بھین نتا شا جدوں ڈیڈی نال لاڈ کردی تاں اوہنوں بہت پیاری لگدی۔ اوہدیاں اکھاں وچ اتھرو آ جاندے، اوہ سوچدا، ” اصل اولاد نالوں تے نقلی اولاد ای چنگی ہوندی اے، کنے بھلے لوک نیں۔ ” فیر اوہدی نتا شا واسطے رشتے آون لگ پئے۔ وڈے وڈے سیتھ تے ساہوکارآوندے۔ ایم افضال صاحب نوں عزت تے احترام نال ملدے، سلام کردے۔ ایم افضال صاحب خش ہوندے تے سبھ لئی نیک اولاد دی دعا کردے۔
اوہناں دناں وچ ایم افضال صاحب نوں باو جہانگیر خرچ کرن لئی کھلا پیسہ وی دیندے تے نوکر وی اگے پچھے پھردے رہندے۔
نتاشا دی شادی اک امیر بندے نال ہو گئی۔ کار وچ بیٹھن ویلے نتاشا بڑی خش سی تے اوہنوں روپ وی رج کے چڑھیا ہویا سی پر شادی دے اک ہفتے مگروں راتو رات اجہیئ تبدیلی آئی کہ ایم افضال صاحب فیر فضل دین ہو گئے تے باو مکان چھڈ کے چلا گیا، پتا نہیں کتے، نتاشا دے تھو ٹکانے دی اوہنوں خبر نہیں سی، کیوں جے اوہدے سوہرے دور دے شہر رہندے سن۔
فیر جھٹ کو چ کر کے اوس آکھیا، ‘ باو جی، کسے نوں کرائے دا پیو چاھیدا ہووے تے مینوں ضرور دسیا جے۔ میں بہت اچھا پیو بن سکناں۔ کسے نوں کوئی دکھ تکلیف نہیں دیندا۔ ” اوس میرے سوال دے جواب اچ آکھیا، ‘ باو جی وڈے شہراں وچ انج ہوندا اے ناں ؟ “
” ہاں وڈے شہراں وچ انج ہوندا اے ” میں ہنگورا بھردیاں آکھیا، ” ہاں انج ہوندا اے “