اِس نوں کِس نے ماریا ؟

اس نوں کس نے ماریا

 (جیلانی بانو)

‘‘اس نوں کہنے ماریا؟’’

‘‘عورت اپنے آپ کدے نہیں مردی۔ ہمیشاں اس نوں کوئی ہور ماردا ہے۔’’

‘‘پھر تسیں ایہہ گلّ ساڈے توں کیوں پچھ رہے ہو انسپیکٹر صاحب؟’’

‘‘سڑکاں ’تے بھیکھ منگن والی اک آوارہ چھوکری کویں مر گئی؟ تسیں پچھ گچھّ کرن آئے ہو؟ ساری کالونی دے لوکاں نوں اکٹھے کر لیا ہے۔’’

‘‘انسپیکٹر صاحب! اﷲ دے فضل نال اس کلونی وچ سارے پڑھے-لکھے، اخلاقی لوک رہندے ہن۔’’

‘‘اوہ سڑکاں ’تے ننگی گھمن والی آوارہ چھوکری سی۔ بھیکھ منگدی سی۔ اس دا نہ کوئی گھر سی، نہ کوئی رشتے دار۔ کل رات کالونی دے آوارہ لڑکے اس ’تے ٹٹّ پئے ہون گے۔ پھر اس نوں دھونہدے اتھے پھٹ پاتھ ’تے سٹّ گئے ہون گے۔’’

‘‘تسیں ساڈے توں پچھ رہے ہو کہ اس نوں کس نے ماریا؟’’

‘‘میں صرف اک وار اس نوں ڈنڈے مار کے گیٹ توں باہر کر دتا سی۔’’

‘‘میں تاں اس نوں پتہ نہیں کنی وار باہر کڈھیا۔ ہر ویلے روٹی منگن آ جاندی سی۔’’

‘‘انسپیکٹر صاحب، میں تاں اس نوں اپنے گھر دے کول ڈھکن وی نہیں دندی سی۔ بغیچے وچ کتے لئی کھانا رکھو تاں اوہ وی کھا لیندی سی۔’’

‘‘…تے ممی، اوہ کوڑے دے ڈھیر توں کیلے اتے امب دے چھلکے چکّ کے چٹّ لیندی سی۔’’

‘‘منی، توں چپّ…، گندیاں گلاں نہ کر۔’’

‘‘ایتھے بڑے اہم لوک رہندے ہن، بھلا اس گندی بھکھارن چھوکری دا قتل کون کریگا؟ میں اک پروفیسر ہاں۔ میرا ایہناں گلاں نال کیہ سبندھ ہے!’’

‘‘… بے شرم سی۔ ننگی گھمدی سی۔ مسجد توں نماز پڑھ کے نکلو تاں اس نوں دیکھ کے وضو ٹٹّ جاندا سی۔ لاحول ولا…۔ اس لئی تاں عورت نوں حکم دتا گیا ہے کہ اپنا چہرہ لکائی رکھے۔’’

‘‘وچارے، مرداں دی جنسی خواہش نہ بھڑک اٹھے۔’’

‘‘رات نوں سارے ‘کون بنیگا کروڑپتی’ دیکھ رہے سن اتے اوہ دروازہ بھنّ کے چیخ رہی سی، روٹی دیو، روٹی دیو۔ میں کنی وار اپنے بچے نوں روکیا۔ اس دے کول نہ جاؤ، کوئی روگ چمبڑ جائیگا۔ پر اوہ چھوٹے بچیاں دے نال نچدی گاؤندی سی۔’’

‘‘میری بیبی، سبھناں توں لکا کے اس نوں روٹی دے آؤندی سی۔ اک وار اس دے سر ’چوں خون وگ رہا سی تاں بیبی اس لئی دوائی لے کے بھجی۔’’

‘‘… بڑی چلاک سی۔ پاگلاں ورگی ایکٹنگ کرکے سبھناں نوں اپنے کول بلا لیندی سی۔’’

‘‘اک دن اس دی لتّ وی زخمی ہو گئی سی تاں دھرتی ’تے ہتھ دھر کے تردی سی۔’’

‘‘ہو سکدا ہے کل رات وی چھوکریاں نے اس نال منہ کالا کرکے سڑک ’تے سٹّ دتا ہووے۔’’

‘‘ہو سکدا ہے کسے کار نے اس نوں درڑ دتا ہووے۔ رات نوں کلونی دے بہت سارے لوک کلبّ توں آؤندے ہن تاں مدہوشی وچ کاراں دے ایکسیڈینٹ ہو جاندے ہن۔’’

‘‘ایہہ تسیں کیہ کہہ رہِے ہو انسپیکٹر صاحب۔ رات نوں کسے عورت دے رون-چیکن دی آواز آئے تاں اسیں باہر جا کے دیکھیئے کہ کیہ ہویا ہے؟’’

‘‘سریمان جی، اتھے تاں ساری رات پھڑو-پھڑائی دی کھیڈ چلدی رہندی ہے۔’’

‘‘رات اینی زور دا مینہہ پے رہا سی اتے اوہ گیٹ ’تے زور-زور نال پتھر مار رہی سی۔ بڑی مشکل نال گارڈ نے اس نوں مار کے بھجایا۔’’

‘‘انسپیکٹر صاحب، اوہ لڑکی ہندو سی۔ اک مسلمان دے گھر دے ساہمنے اس دا قتل ہویا ہے؟’’

‘‘ایہہ تسیں کیہ کہہ رہے ہو؟ تہانوں کہنے کیہا کہ اس کالونی دے مسلمان ہندو آپس وچ لڑدے ہن؟توبہ-توبہ، اﷲ ساڈا دین-ایمان سلامت رکھے۔ سڑک ’تے ننگی گھمن والی چھوکری نال ساڈا کیہ واسطہ؟’’

‘‘صاحب، اسیں براہمن لوک ہاں۔ اچھوت جات دی چھوکری کون ہے؟ کتھوں آئی ہے؟ کویں مری؟ سانوں کجھ نہیں پتہ۔ اسیں اس نوں مندر دے اگیوں پرھاں کر دتا سی۔’’

‘‘ہن تاں تہانوں یقین ہو گیا نہ کہ اس کالونی وچ اس منگتی چھوکری نوں کسے نے قتل نہیں کیتا۔ اس دا قاتل کون ہے؟ چلو، اسیں وی تہاڈے نال مل کے اس نوں لبھان گے انسپیکٹر صاحب… ایدھر دیکھو منگتی دی لاش کول اک بڈھی عورت آ گئی ہے۔ اوہ زور-زور نال رو رہی ہے۔’’

‘‘نہیں، اوہدی ماں نہیں ہے۔ اس دا تاں کوئی وی رشتے دار کدے نظر نہیں پیا۔’’

‘‘تسیں نہیں جاندے، مولانا، ہن اس دا کریا-کرم کرن والے اتے لاوارث ہون دے داعویدار بہت آ جان گے۔ ہن اوہ تہاڈے توں چندہ وصول کرن گے، سرکار وی کجھ دیویگی۔’’

‘‘ساری کالونی اس بڈھی نوں روپئے دان کریگی کیونکہ اوہ مرن والی دی ماں بن جائیگی۔’’

‘‘ممی میری گلّ سنو۔’’ بیبی نے اچی آواز وچ اپنی ممی نوں کیہا، ‘‘اوہ بڈھی کہہ رہی ہے کہ اوہ منگتی دی ماں نہیں ہے۔ میں پچھیا، توں کون ہیں؟ اوہ روندی-روندی کہہ رہی سی، ‘مرن والی سڑک ’تے اکلی پئی ہے۔ اس دی موت ’تے رون والا کوئی نہیں ہے، اس لئی میں رو رہی ہاں’۔’’