Sabeen Ali is a short story writer, poet and critic. Her writings, poems and articles have been published in renowned literary magazines. She has a great interest in fine and applied arts. She expresses her thoughts in Urdu and Punjabi with equal ease.

تروپا

(سبین علی )

جدوں جندڑی اداس ہون لگدی اے اوہدوں سمجھ نئیں آَندی ہتھوں سرکدے ویلے نوں تروپا کنج لائیے ۔ حیاتی تے نرا پُرا اوہو ای ویلا  ہوندی اے جیہدے وچ ایک پل جی لیا جاوے نئیں تے گھڑی دا گھسیا سو کوہ تے جا پیندا اے تے بندہ پاسے کھلوتا سوچدا ای رہ جاندا اے۔  اوس گھڑی وچ بغیر سوچے چکیا ہویا نکا جیہا غلط پیر سانہوں کِنّی دور پراں لیجا سُٹ دا اے۔ باراں ٹینی کھڈدیاں چلی ایک غلط چال ونگوں اِک اِک کردیاں ساڈیاں ٹینیاں ماریاں جاندیاں نیں تے حاکم ویلا  دوجا موقع گھٹ ودھ ای دیندا اے۔
اِک صحیح راہ تے دھریا پیر  کئی واری پار وی لنگھا دیندا اے ۔ پر کئی واری مینوں لگدا اک پل  وچ صحیح فیصلہ  کرن دی سمجھداری  نصیباں نال ای ملدی اے۔ مینوں اپنی حیاتی توں ایڈا کوئی گلہ وی نئیں۔  گھر بار بچے  چلدا کاروبار سب  کج پَلے وے۔ کئی واری بغیر منگے بغیر سوال پائے  بڑیاں ای شیواں لبھ جاندیاں نیں تے کئی واری بڑیاں مشقتاں وچ پے کے وی نکی جیہی خواہش وی نہ پوری ہوندی۔ جیہدوں  اِکّو ای دائرے وچ گھمدا گھمدا تھکن لگ جاناں واں، رک جاناں  واں اوہدوں ای رشتیاں تے ذمہ داریاں  دیاں ان ویکھیاں زنجیراں مینوں کھچاں پان لگ جاندیاں نیں۔ میری شبیہہ وگڑن لگ جاندی تے  فیر  بلد وانگوں آکھاں تے پٹی بنھ کے کولہو دے دوالے گھمن لگ جاناں واں ۔

اوہدوں ہالی میں گیاراں باراں ورھیاں دا سی جدوں اسیں اکٹھے رہندے ساں۔  سکولوں آ کے سارا ویلا  آوارہ گردی کرنی تے شامیں ماں دیاں جھڑکاں سن کے  ٹیوشن پڑھن چلے جانا۔ تائے دے بالاں نال بڑی یاری وی سی تے اِٹ کھڑکا وی بڑا سی۔ کدی گیند بلے تو لڑ پینا تے کدی وڈیاں تو لُک کے نہر تے نہان جانا تے کدی  امبیاں دے باغ اچ پھل چوری کرن دا پروگرام بناندے پھرنا۔
گرمیاں دیاں چھٹیاں اچ اسی سارے منڈیاں نے گھر والیاں دا نَک اِچ دم کیتا ہوندا سی۔ اوہناں دناں وچ تائی دی وڈی پَتری چھٹیاں گزارن ساڈے گھر آئی۔  اوہ گیارھویں جماعت وچ کالج اچ پڑھدی سی۔ کھلدا رنگ، بادامی اکھاں تے لمبے وال قد وی  سرو ورگا ساریاں کڑیاں  توں اٗچا نکلدا ہویا۔  موتیاں ورگے دند ہسدیاں ہور وی کھِڑ جاندے۔ گلاں کردی تے ایڈا مٹھا بولدی تے ایڈی تمیز نال گل کردی کہ چار دناں وچ سارے گھر دے وڈے اوہدے گُن گان لگ پئے۔ فیر سارے افلاطون بالاں نوں اوہدے سپرد کر دِتّا کہ شام نوں ایہناں نوں پڑھایا کر نالے کوئی تمیز سکھا۔  
اوہ جدوں بولدی تے سارے چپ کر کے اوہدی گل سن دے ۔ سارے بال،  باجی سحر باجی سحر کردے ناں تھکدے۔ اوہ  صبح دے تارے  ورگی سُچل تے روشن سی۔ اوہنے پڑھان توں پہلاں سانہوں  گل کرن تے اٹھن بیٹھن دے ادب اداب سکھائے۔ ہر بال واسطے ضروری سی کہ پڑھن تو پہلاں دند صاف کر کے ، نہا دھو کے صاف ستھرے کپڑے پاوے تے والاں اچ کنگھی واہ  کے آوے۔ 
کدی اوہ  مشین تے تروپے لاندے تائی دی قمیض دی فٹنگ ٹھیک کردی ہوندی تے کدی امی نال کپڑے ہینگراں اچ لٹکاندی نویاں میچینگاں کراندی۔ پان لان دا بڑا وسب سی   جسدا فایدہ تائی تے امی وی چکدیاں  تے اوہدے مشورے نال ویل دے سوٹ سواندیاں۔  اوہدے آن نال امی تے تائی نوں بڑا سکون ہو گیا سی۔ پر اینا پتا نئیں سی کہ میری حیاتی کڈی بے سکون ہون والی ہے۔ 
اُس سال اوہ تے چھٹیاں گزار کے واپس اپنے گھر چلی گئی تے میں اگلے سال دی گرمیاں اڈیکن لگ پئیا ۔ سحر ہولی ہولی میرے دل دماغ تے لوں لوں تے قابض ہو گئی۔ اوہنے جنج چاہناں میں انج ہی کرنا۔ جے اوہنے کہنا باغ اچ نئیں جانا تے میں نئیں جانا بھانویں سارے بیلی زور لا چھڈن ۔ جے اوہنے کہنا فلانا کم کرنا اے تے میں اوہ کم کر کے چھڈنا بھانویں  کوئی ہور کرے نہ کرے ۔  اوہدے ورگی کوئی کڑی ساڈے خاندان وچ نئیں سی۔ اوہ تے سب توں سوہنی سچجی تے لائق فائق سی۔   ہر سال اوہنے گرمیاں دیاں چھٹیاں اچ آنا تے بالاں نوں پڑھان لئی اکٹھیاں کر لینا۔ ہولی ہولی سارے گھر والیاں نوں پتا لگ گیا کہ میں ہور کسے دی منّاں یا نہ منّاں سحر دی گل نئیں ٹالدا۔ کئی واری امی نے سحر نوں کہنا اینوں ایہہ گل سمجھا  ایہہ  تے تیری من دا اے ۔ 
بچپن دے دن پر لا کے اڈدے گئے۔ امی تے تائی وچ دیورانی جیٹھانی والا اِٹ کھڑکا تے ہیگا ای سہی بال وڈے ہون لگے تے جائیداد دا بٹوارہ ہوگیا ،گھر وکھو وکھ ہو گئے۔ ابو دا ہتھ سُوکھا سی اوہناں نے تائے نوں گھر وچوں حصے دا پیسہ دے کے گھر اپنے ناں کرا لیا۔ تائے نے کِتے ہور مکان چھت لیا۔ پر آبائی گھر چھڈن دی کوڑ رشتے داری اچ نم دی کوڑ وانگوں گھلن لگ پئی۔ 
میں بارھویں جماعت دے پرچے دِتّے سن ۔ سحر نے ایم اے کر لیا ہویاسی۔ مینوں پتا چلیا کہ اوہدا بَر ویکھدے پئے نیں۔ اپنے دل وچ وسدی مورت کسی ہور دی ہو جائے کِنج برداشت ہوندا۔ مینوں بے قراری اخیر سی ۔ تین دن چج نال روٹی نہ کھادی تے ماں وی اپنے لاڈلے دی ضد آگے ہار گئی۔ میری چاہت دا ماں نوں تے نکیاں ہوندیاں توں ای پتا سی ۔ میری بے چینی ویکھ کے رہ نہ سکی تے تائی نوں سنیہا گھلیا تے سحر دے رشتے دی گل کیتی۔  پر تائی دا غصہ گھٹ ہون اچ نئیں سی اوندا۔ مینوں فٹے منہ آکھدیاں کہن لگی ,”ہائے ہائے  اپنے نالوں وڈی کڑی تے بری نظر پائی ۔ ۔ ۔ تینوں میری بھتیجی لبھی سی خوار کرن نوں ۔ ۔ ۔ ڈُب کے مر جا   ”  
تے میں کہندا رہیا تائی  بھلا کسی نوں پسند کرنا بری نظر اے؟ میں کوئی گناہ کیتا اے۔ کیہہ ہویا جے میں اوہدے نالوں چھوٹا آں ۔
اوس توں پہلاں کہ ماں تائی دے بھرا گھر رشتے دا سدا کلدی۔ تائی نے وچ پے کے اوہدا رشتہ کسے پنڈ وچ  پکا کروا دِتّا۔ زمیندار لوگ سن پر اوہ مینوں سحر دے قابل نئیں سی لگدے۔ اوہدا منگیتر دسویں فیل سی نالے عمر وچ سحر نالوں گھٹو گھٹ وی دس ورے وڈا سی ۔ 
میرا اعتراض ایہہ سی کہ دس سال وڈے مرد نال کڑی دا رشتہ ہو سکدا اے تے پنج چھ  سال چھوٹے نال کیوں نئیں ہو سکدا۔

کسی پاسے گل نہ بن دی ویکھ کے میں سحر نوں فون کیتا ۔ پہلی واری اوہدے سامنے اپنے پیار دا اظہار کیتا تے شادی لئی منان دی کوشش کیتی ۔ ناں منن تے خودکشی دی دھمکی وی دِتّی ۔  اوہ میرے نال انج ای بولی جس طراں نکیاں ہوندیاں اپنا شاگرد سمجھ کے گل کر دی سی۔ سمجھاندی رہی کہ وڈیاں دی گل مننی چاہی دی اے۔ میں آکھیا میری ماں راضی اے ابو نوں منا لے گی ۔ بس توں ہاں کہہ دیں تے اسی تہاڈے گھر رشتہ لے کے آ جائیے۔ اوہ کجھ دیر چپ رہی فیر کہن لگی اچھا میں اپنی امی نوں لے کے ہولی فیملی ہسپتال جا رہی آں توں اوتھے آ جا۔ فیر گل کردے آں۔ 
میرا دل دھمال پاون لگ پئیا ۔ نہا کے نواں سوٹ پایا تے نائی دی دکان تے پہلی واری حجامت بنوان گیا۔ نائی کہیندا بھائی جی ہلی ہلکے ہلکے وال آ بلیڈ نہ پھراو ۔ میں اگوں لڑ پئیا کہ تینوں جیہڑا کم کہیا اوہ کر تے اپنے پیسے لے۔ ہلکیاں مُچھاں رکھ کے، منہ دی شیو کروا کے میں شیشہ تکیا ۔ کجھ وڈا دکھن دی کوشش ایڈی کامیاب نئیں سی ہوئی۔ اوس شیشے وچ ویکھیا عکس آج وی یاد اے   قد تے چھ فٹا ہو گیا سی پر مکھ تے بھولا پن ،بھریا بھریا بدن  تے رنگ اچ لالی کھلی ہوئی سی ۔  سحر دے سامنے اپنے آپ نوں وڈا وڈا تے جوان ظاہر کرن دا شوق مینوں وقت توں پہلاں مرد  بن کے رہنا سکھان ڈیا سی ۔ 
سحر اوتھے اپنی ماں دیاں اکھاں بنوان آئی سی ۔ سفید موتیے دا آپریشن ہونا سی۔ جدوں اوس دی امی ڈاکٹر کول چیک اپ کران گئی میں اوہدے کول آ گیا۔  سفید کڑھائی والے چکن دے سوٹ  اِچ اوہ  اُنج دی انج نکھری ہوئی سی جیویں پہلے واری ویکھیاں لگی سی۔ اوہدا چہرہ گوڑھا  سنجیدہ تے اکھاں اچ بے چینی سی۔ مینوں سمجھان لگی ویخ طارق تیرا میرا جوڑ ساڈے خاندان تے برادری دی نظر اچ بے جوڑ ایہہ ۔ فساد کھڑا کرن دا کیہہ فیدہ ۔ میں تیری چاہت دی قدر کردی آں ۔ پر توں ضد چھڈ دے  نالے وعدہ کر خودکشی دیاں گلاں نئیں کریں گا۔  ایس پنج چھ سال دے فرق نوں ساڈے وڈے قبول نئیں کرن گے۔ ہوسکدا بعد اچ لوکاں دیاں گلاں سن سن  توں وی پچھتان لگ جاویں تے سوچیں اپنے نالوں وڈی عمر دی عورت نال کیوں رشتہ جوڑیا۔ 
میں کدی اوہدی گل نئیں سی ٹالی وچھڑن دی گل وی ناں ٹال سکیا۔ ہسپتالوں باہر نکل کے میں آخری واری رویا تے اَگے توں اتھرو پینے سکھ لے ۔ لوکی سمجھے ایہدا کوئی پیارا مر گیا ایہہ دو چار لوکاں تسلی دین لئی موڈیاں تے ہتھ دھریا تے صبر دا آکھیا۔ 
میں اوس رات بڑی دیر تک باہر سڑکاں تے آوارہ گردی کردیا رہیا ۔  ساڈے وڈیاں نوں کیوں پتا نئیں چلدا میں بال نئیں آں جوان آں ۔  کدوں تیکر سماج تے برادری دیاں رسماں  پیار کرن والیاں نوں سولی چاڑھ دیاں رہن گیاں۔ مرد بنن دی کوشش اچ پہلی واری سگریٹ وی پھوکیا فیر انج لگیا سحر گھوردی پئی اے، تے گھر ول مڑ پئیا۔
دن پر لا کے اُڈدے گئے۔ ماں پیو  نے اپنے ولوں بڑی چھیتی میرا گھر وسا دِتّا۔ بال بچے ہو گئے۔ پر سحر کدی بھُل نہ سکی ۔ پنڈ جانا چھڈ دتا تاں جے ساڈا کوئی قصہ سنے تے سحر نوں مہنا نہ مارے۔ اوہدا گھر والا  بڑا ای شکی تے نالے  بڑا غصے  والا سی۔   گل گل تے بیوی تے ہتھ چُک لیندا۔ سنیا سی کہ سحر سحر نئیں رہ گئی جاہل سوہریاں تے بال بچیاں اچ پے کے رُل گئی اے۔ جدوں وی سحر دی حیاتی بارے ماڑی گل سن دا دل مٹھی اچ جکڑیا جاندا۔ 

تائی دی فوتگی تے سارے نویں پرانے رشتے دار اکٹھے سن۔ قُلاں توں اگلے دن بڑے چِر بعد سحر نوں ویکھیا۔ اوہدا صبح تے تارے ورگا مکھڑا کُملا گیا سی ۔ کپڑے پہلے وانگوں ستھرے تے سن پر  اوہدی لیرولیر روح بجھیاں اکھیاں وچ دسدی پئی سی ۔ اوہنے  میرے وَل حیرانی نال تکیا۔ ہن بال نئیں بلکہ بتیاں سالاں دا گھبرو اوہدے سامنے موجود سی۔ ویکھ کے جھجھکی، نظر میری چوڑی چھاتی تے قمیض دے بٹناں توں باہر جھاکدے والاں  تے ٹکی فیر نظراں چرا گئی۔ دو تن لمحے اوہنے  اپنے آپ نوں پرانی جون وچ بدلن تے لائے ۔ فیر پرانے مضبوط لہجے وچ کہن لگی طارق بڑی خوشی ہوئی تینوں ویکھ کے۔ ۔ ۔  لگدا ای نئیں اینہا ویلا  دڑنگے مار دا لنگھ گیا اے ۔ توں بہت بدل گیا ایں۔   کئی لوکاں کولوں تے توں پچھانیا ای نئیں گیا۔ 

میں آکھیا دلوں اوہی آں تیرا  طارق ۔ کاش سانوں  دڑنگے مار دے ایس ویلے نوں تروپا لانا آوندا ہوندا تے پاٹے لیڑیاں وانگوں گزرے چھ ورے سی لیندے۔  اوہنے  منہ دوجے پاسے کر لیا پر دور پراں کھلوتیاں وی  اوہدیاں   اکھاں وچوں ڈگدی نور تڑکے دی اُوس میری چھاتی تے آن کے جم گئی سی۔