مادھو ۔۔۔ ثمینہ سیـد
مادھو
ثمینہ سید
رونقاں زوراں تے سن الہڑ ناریاں پیراں اچ گھنگرو پا کے مست نچ گا رہیاں سن۔ پہلی واری کسے کنجری نے تن بچے اکٹھے جمے سن ۔دو کڑیاں تے اک منڈا۔ امو جی منہ بنا کے بیٹھی سی”۔تیجی وی کڑی ہو جاندی تے وارے نیارے ہو جانے سن۔”
“چل امو انج نہ کر. رب دی دین اے ۔میرے جگر دا ٹوٹا ۔بھولا معصوم جیہا۔۔ مٹی دا مادھو۔۔۔ ویکھو تا ں ۔”سہی دوواں کڑیاں تو وی سوہنا اے
“پر ساڈے کس کم” امو جی نے نک چڑھایا تے ہتھ نال پراں کر دتا. تے کڑیاں نوں سرمے شرمے لان لگ پئی ۔اوس دن توں ہی منڈے دا نام مادھو پئے گیا سی۔
دن لنگھدے گئے بچے وڈے ہوندے گئے۔ انہاں دی ماں زریں بے فکر ہو کے فیر توں نچنا شروع ہو گئی سی۔ مجرے ہن محفلاں وچ بدل گئے سن ۔کوٹھیاں تے آن والیاں نوں اموجی نوں وڈی رقم دے کے کڑی بنا سوار کے نال لے جاندے۔ شادی دیاں رونقاں ودھاندے تے شراباں پی کے اوہناں نال عیاشیاں کردے۔ کڑیاں حالوں بے حال ہو جاندیاں پر رقم ودھدی جا رہی سی تے کوٹھے دی رونق گھٹ دی جا رہی سی۔ مادھو کوٹھے دی ہسٹری اچ پہلا بچہ سی جنے پیو دے بارے سوال کیتا “امو جی ابا کتھے وے. کدوں آوے گا کج تے دسو۔””
ساریاں کڑیاں تے امو جی حریان پریشان ایتھوں تک کے لالو وی منہ تے ہتھ رکھ کے اوہنوں گھور رہیا سی۔ لالو کسے زمانے لال دین سی زمینداراں دا لاڈلا پتر۔ امو جی دی الہڑ جوانی دا دیوانہ ۔امرت کور نے اوہنوں اکو گل کہی ” جے بوہت محبت اے میرے بغیر نہیں رہ سکنا اے تے ایتھے ای رہ جا۔ مینوں وی پہلی وار دل دھڑکن دی واج آئی اے پر میں بے وقوف نہیں بناں گی۔ تو ای رکنا اے تے رک جا ” لالو جتھے سی اوتھے ای پتھر ہو گیا پھر کدی ہلیا نہ کدھرے گیا۔
امرت کور اموجی بن گئی۔ لالو کڑیاں گھیر کے لیاوندا تے دھندا زوراں تے چلن لگ پیا سی۔ زریں اوہناں دے پیار دی نشانی سی ایسے لئی حوراں ورگی جوان زریں جدوں پیٹ نال ہو گئی تے دوویں نچ نچ کے باگل ہو گئے۔ اک واری وی نئیں سوچیا کہ کون آیا سی۔ تے کس دن زریں نوں حمل ہویا ہوئے گا۔ اینی سوچ وچار دا رواج سی نئیں سی۔ اوہ تے بس کوٹھے دیاں رونقاں تےاپنی ذاتی کڑیاں جمن دی خوشی اچ خوش سن۔ لالو نوں مادھو نال وی بوہت پیار سی۔ اوہدی جان سی مادھو اچ۔
پر مادھو نے ابے دے بارے سوال کر کے سب نوں پریشان کر دتا۔ لالو نے مادھو نوں بانہواں اچ لے کے گھٹیا تے چم کے بولیا” میں ای تیرا ابا ۔تیری امی دا وی میں ای ابا۔ واں۔ سیہو جے سوال نئیں کری دے ہوندے جندے میریے۔”
فیر لالو نے سوچیا مادھو نوں باہر دھیانے لاواں۔ اوپھٹے تے لے کے بہہ جاندا تے آون جاون والیاں نال گلاں کردا رہندا۔ اک ماسٹر جی دے نال لالو دی چنگی یاری سی ۔ماسٹر ابراہیم نے لالو نوں مشورہ دتا کہ مادھو نو پڑھنے پا دے۔
مادھو نوں بستہ کتاباں لے کے دتیاں تے لالو اوہنوں سکول چھڈ آیا۔ سکول دی دنیا ای ہور سی ۔صاف ستھرے بچے، مٹھیاں تے من اچ ٹھنڈ پان والیاں گلاں۔ گھراں دے قصے۔ بھین بھراواں دیاں شرارتاں دیاں کہانیاں۔ پرمادھو کول تے کجھ وی نہیں سی۔ او تے اپنیاں بھیناں نال بوہت ای تھوڑا کھیڈدا ۔بھیناں گانے سندیاں ناچ سکھ رہیاں سن۔ آپ وڈیاں ہو رہیا سن تے کپڑے نکے توں نکے۔
ماسٹر صاحب دی کڑی ہاجرہ تے بالکل ہی ہور طرح دی کڑی سی۔ پتلی دبلی جئی لمے چوڑے کپڑے چادر اچ اپنا آپ لپیٹ کے رکھ دی۔ اکھاں نیویاں کر کے بیٹھک اچ اپنے ابے نوں چاء پھڑاندی پر مادھو دے تن من اچ گھلدی جاندی ۔کدی اکھ چک کے وی نہیں ویکھیا سی۔ پر مادو گھنٹیاں دے حساب نال سوچدا رہندا انج دیاں کڑیاں وی ہوندیاں نیں۔ اپنیاں بھیناں دے لشکدے پنڈے ویکھ کےہن اوہنوں شرم آون لگ پئی۔ مچھاں داڑھی وی آن لگ پئی سی۔ باہر اندر دے لوکی گل تھوڑی وی کردے تے مادھو نو بوہتی لگن لگ پیندی۔ پر حاجرہ دی تصویر نظراں تو دل تک لیہندی جاندی۔ کوئی جھولا جیہا بدن اچ پیندا تے مادھو کلم کلا گھمدا رہندا گول گول چکراں اچ۔
بارہویں دے پرچے دے رہیا سی ۔کئی سالاں توں اندر وسدی ہاجرہ نال گل کرن دی وی روز ای تیاری کردا پر اینا سوکھا کم نہیں سی۔
ہاجرہ ماسٹر صاحب نوں چاء دین آئی پر او باہر نکلے ہوئے سن۔ مادھو اوہدے اون تے کھلو گیا۔ اوچاء رکھ کے پرتن لگی تے مادھو نے راہ روک کے پچھیا
” تینوں میں کسے طرح وی نظر نہیں آندا؟ بیٹھیا ناں کھلوتا؟”
“نہیں۔۔۔ ابا جی نے دسیا سی توں بوہت بیبا تے پڑھا کو منڈا ے ۔پر کنجراں دے گھروں آیا اے تینوں ویکھنا وی میرے لئی گناہ ہے۔”
مادھو تے مٹی ہو گیا۔۔۔۔۔ بھنجے تھاں لبھدی تے غرق ہو جاندا۔ اوہ چلی گئی سی۔ پر مادھو۔۔۔۔۔
فیر کنے سال لنگھ گئے او ایدھر نہ آیا ۔مٹی وجود نال مسیت مسیت پھریا۔ قرآن ،ترجمہ، تفسیر پڑھ لئی۔ داڑھی ودھا لئی۔ ایم اے کر لیا۔ پر اوہدا پلیت وجود پاک نہ ہویا ۔لالو اوس دی اک اک منٹ دی تبدیلی دا گواہ سی۔ سمجھاندا وی رہندا کہ عشق عرش و فرش تے لے آندا اے پتر۔ ایناں رولیاں اچ نہ پے۔ پر عشق نے کسے دی سنی اے۔ کدی وی نہیں ۔
لالو پتر دی حالت ویکھ کے ایک دن ماسٹر صاحب دے پیریں جا پیا۔ منت ترلا کیتا کہ مادھو نوں گھر جوائی بنا لوو کسے نوں نہ دسو اے منڈا کون اے۔پر اوہدی محبت دی قدر کر لوو۔ ماسٹر صاحب نے پیو پتر نوں بوہت ذلیل کروایا تے مسیتے اعلان کروا دتا کہ میاں صاحب ہوراں سچ آکھیا اے “نیچاں دی اشنائی کولوں فیض کسے نہ پایا. ککر تے انگور چڑھایا ہر گچھا زخمایا” میں کنجراں دا منڈا پڑھا لکھا کے اوہدے تے ترس کیتا ایہ میرے ای گھر سن لاء کے بہ گیا اے۔ ایناں نوں ایتھوں کڈو۔
سمان چک کے باہر سٹو۔
مادھو مٹی تے ہو ہی گیا سی بھر کے مک گیا۔ چپ چپیتے کوٹھڑی اچ پیا رہندا۔ بھیناں ملن آندیاں ۔ماں منہ چمدی پر اوہ روگی بن گیا سی۔ فیر اوہنے سنیا کوٹھے سنجے ہو گئے نیں۔ گاہک ہن ایتھے نہیں آنا چاہندے۔ اودھیاں بھیناں پریاں وانگر اڈدیاں پھردیاں نیں تے ہن شہر دے وڈے علاقے اچ وڈی کوٹھی جان لگ گئیاں نیں۔
“میں اتھے کی کراں گا؟”
“ایس گلی وچوں تے ہاجرہ دی خوشبو اوندی ہے”
دنیں راتیں ڈگا رہندا بس ایہو ای سوچدا، فیر لالو نے دسیا کل شفٹنگ اے پتر۔ توں وی سامان بنھ لے۔ جدے واسطے توں اگے نہیں ودھ ریا او چلی گئی اے۔ نکاح کر کے اوہنوں ٹور دتا اے ماسٹر صاحب نے۔ وڈے امام صاحب دے پتر نال ویاہ ہویا اے ہاجرہ دا۔
ہاں ابا پاکاں دے ناطے پاکاں نال ۔کون پلیتی پھکے”. چل فیر ابا تسی جاؤ ڈیفنس ۔پر میری قبر تے آنا۔بھیناں تے اماں نوں وی وقت ملے تے لے آویں کدے کدائیں۔”
“پر کتھوں وقت ملنا اوہ اگے ودھ رہیاں نیں۔ عیاشیاں، سٹیج ڈرامے۔ فلماں ۔فیر وی پلیتی نوں گل کسے نہیں پانا۔ مٹی وجود نیں سونا ہئیں بننا۔”
لالو ڈر گیا تے بھجیا کہ زریں تے کڑیاں نوں بلاوے۔ پر گھر کوئی وی نہیں سی۔
“ہائے او ربا کیہ کراں۔ میں مادھو نوں کیوں پڑھایا ۔اوہنوں اپنے ورگا بنا لیندا ۔تتر بٹیر بن گیا میرا پتر۔ کدھرے وی نہیں جڑ سکدا۔” او سر پٹدا مادھو دی کوٹھی وچ پرتیا تے مادھو کدھرے وی نہیں سی۔۔۔
( کتاب ،،، رات نوں ڈدکو )