پکی راس ۔۔۔ فرزند علی
پکی راس
فرزند علی
شام ویلے اوہ تُٹے دل تے بے وس حوصلے نال گھر وڑیا سی۔ اوہدے انگ نگ وچ مایوسی پینگھاں پائیاں ہوئیاں سن۔ اوہدیاں سوچاں گھم گھما کے بس اک نقطے آتے آن کھلوتیاں سن کیہ کراں؟ ایہ زندگی کیہ اے؟ میں کیوں جیونا واں؟ بے انت سوال ۔ گھر و ژدیاں ای ساہنمے ادھ انی منجی اتے چپ چاپ بیٹھ گیا۔
سوچدا تے اوہ ہن وی سی… این کراں کیه؟
چونکے وچ بھانڈڑے دھوندی اوہدی ووہٹی نوں فکر لگ۔ا خدا خیر کرے ۔ اوس خیال کیتا کے نال لڑ نہ پیا ہووے پر نہیں لڑن والی تے اوہدے وچ کوئی گل نہیں۔ اوہنوں یاد آیا ایہ تے ساو ٹھگا اے بغیرسنگاں دے۔
فيراوہنوں کی بنیاں۔ اگے تے گھر آندیاں پہلے میرے ول مسکرا کے ویکھدا سی۔ اوہ وچار کردی ہوئی کئی گویڑ لاندی اوہدے کول آن کھلوتی۔
“کیہ گل اے؟
” اوں “
میں چینی آں خیرتے ہے۔ اینا پریشان کیوں ایں؟*
“کجھ نہیں” اوہ آتانہ سر چکیاں بنا ہولی جی بولیا۔
اج اواز وی کنبی سی۔
اوہدے گھر والی نے اوہدی ٹھوڈی نوں ہتھ نال أتانہ کر کے اکھاں وے ویکھدیاں ہویاں آکھیا، ” کجھ تے ہے تیرا مونہہ اتریا کیوں ہویا اے؟”
“آکھیا جو کجھ نہیں۔” اوہ اکھاں نیویاں کر کے بولیا۔
“ایہ تیری پرانی عادت اے۔” گھر والی نے ذرا کو ناراضگی و کھائی۔
“دل دی کل دل وچ ای رکھی پھرنا ایں۔ میں تیری کجھ نہیں لگدی ؟ ” أوس ٹھوڈی توں ہتھ پاسے کر لیا۔
ووہٹی دی رنجگی اوس وی محسوس کر لئی۔ ۔ ایویں دھکے دا مسکرا کے بولیا ” جے دس وی دیواں تے نوں کیہ کر لیں گی؟”
“جے نہ دسیں تے فیر کیہ ہووے گا ؟؟ “
اوہو میں تینیوں کیہ دساں؟
فیر کہنوں دسیں گا ؟”
گھروالی دی ضد ویکھ کے بولیا، ” بھلیے آج راس با لکل مک گئی او۔ اگے تے کجھ نہ کجھ رہندا سی ا ج تے آتا وی نہیں وٹیا۔”
راس دے مک جان دا سن کے اوہدی ووہٹی وی کجھ بیڑی پئی۔۔ جھٹ کو دونویں چپ رہے تے فیر بولی ، ” کیوں آج کیہ لایا سی؟” ۔
“کیہ لانا سی ۔ ” اوہ دکھی واج وچ بولیا۔ راس ای گھٹدی گھٹدی دساں روپیاں تیک رہ گئی سی… دساں روپیاں دا منڈیوں کیہ آتا سی؟ نزم جئے امرود چک لیایا ساں کسے خریدے ای نہیں۔ شام تیکر امروداں وچوں کیڑے باہر ٹرن لگ پئے سن۔ “
” ریڑھی کتھے وے ؟ ” ووہٹی چھیتی نال پچھیا۔ اوہدے خیال وچ کدھرے کمیٹی والیاں گندے امروداں سنے ریڑھی نہ چک لئی ہووے۔
” امرود نالے وچ لُد کے ریڑھی تے میں اوتھے ای ہوٹل کول کھلار آیا ساں۔ ” اوس دسیا تے گھر والی نوں کجھ حوصلہ ہویا۔
” چنگا کوئی گل نہیں، اللہ وارث اے۔ ” ووہٹی نے دلاسا دتا۔
” اللہ وارث ہوندا تے فیر انج نہ ہندی۔ ” اوس ٹُٹے دل نال آکھیا۔
” اللہ تے وڈیاں دکاناں والیاں دا وارث ہوندا اے۔ “
فیر اوہ بولدا گیا، ” میں لنڈے دے کپڑے ویچے۔ سبزیاں ویچیاں، کئی ہور سودے وی ویچے پر فیر وی لوکی وڈیان تے اچیاں دکاناں توں ای سودا خرید دے رہے تے ۔۔۔۔۔۔ مینوں گھاٹا ای پیندا گیا۔ ” اوس اک لما ساہ لیا، ” مینوں تے بھلیے کجھ سمجھ نہیں اوندی۔ “
” کاہدی ؟ ” ووہٹی بولی
” اللہ تے اللہ دے لوکاں دی۔ “
اوہدے دل دا بھار ہولا ہویا تے ووہٹی ہس کے بولی، ” واہ وے کماو ڈھولا۔ آپ کپتی تے ویڑھے سر دوش۔ ایہدے وچ اللہ تے اللہ دے لوکاں دا کیہہ قصور اے۔ “
” ہور کندا، مطلب میرا قصور اے ؟ “
” نہیں نہ تیرا اے نہ ہور کسے دا۔ قسمت دا ہیر پھیر اے۔ “
” قسمت میں بنائی اے ؟ “
” بنانی پیندی اے۔ “
” کویں ؟ ” اوس حیرانی نال گھر والی ول ویکھیا۔ خورے اوہدے کول کوئی قسمت بُوٹی ہووے۔
” کجھ سوچ۔ “
” سوچ سوچ کے تے پاگل ہو گیا واں۔ ۔۔۔۔ جھلی نہ ہووے۔۔۔ آکھدی اے کجھ سوچ۔ “
گھر والی نے چنی دے پلے نالوں کھول کے دساں دا نوٹ پھڑ لیا تے اوس حیرانی نال نوٹ پھڑ کے پچھیا، ” کسے کولوں ادھار منگے نی ؟ “
” میں اگے کدی کسے کولوں منگے نیں۔ “
” فیر کتھوں آئے ؟ “
” میں بھوا نوں لے کے سایئں سچی سرکار دے دربار گئی ساں۔ ” ووہٹی دسیا
” لوکی آکھدے نیں دربار دی مٹی اکھاں وچ پاون نال اکھاں دا نور دوبارہ لبھ جاندا اے۔ میرا خیال سی بھوا دی اکھاں وچ وی مٹی پوا لیاواں خورے اللہ وچاری دیاں اکھان روشن کر ای دیوے۔ چلو ٹرن پھرن جوگی تے ہا جاوے۔ “
” فیر پائی اماں دی اکھاں وچ مٹی ؟ ” اوس کاہلی نال پچھیا۔
” نہیں ہالی تے میں سایئں دے قدماں دی مٹی لیاندی اے۔ “گھر والی بولی، ” روز رات نوں اک اک سلائی پاواں گی۔۔۔ نالے ست اتوار جانا پئے گا۔ “
“دس روپے اوتھے کسے دے ڈگے ہوئے سن ؟ “
، خاوند دا خیال روپیاں ول سی، اوس آکھیا، ” اجے اپنے کول ای رکھ۔ “
” نہیں ڈگے تے نہیں سن۔ ” ووہٹی بولی۔
” میں بھوا نوں مزار دے کول بٹھا کے پانی پئی جاندی سان تے کسے اللہ دے بندے نے بھوا اتے ترس کھا کے دس روپے ۔ ” اوس سوچیا، ” جے ترس کھاون والے بہتے ہوندے تے کنی چنگی گل ہوندی۔ ” اوہدا دل کیتا بھوا روز ای دربار چلی جاوے۔ فیر نال ای یک دوجے خیال نال اوہنوں شرم آئی۔۔۔۔۔ ” میں کنا بے غیرت آں۔۔۔۔ کیہہ اماں نوں ہن منگتی بنا دیواں۔۔۔۔ ہائے میرے اللہ ایہہ دن وی اونے سن۔۔۔ پر ہور چارا وی کوئی نہیں۔ “
اوہدے گھر والی اوہدی چپ تے چہرے دے اتار چڑھا توں گویڑ لا لیا۔ ہولی جہی بولی۔
” پرسوں اوتھے عرس دا دن اے۔ تن دن میلہ لگا رہندا اے۔ “
” تن دن میلہ۔ ” اوہنوں کجھ امید ہوئی خورے ایسے بہانے ای پکی راس ہو جاوے۔
فیر دونہاں جیاں دیاں اکھاں وچ چمک آئی ۔۔۔۔۔ چہریاں تے پھکی مسکراہٹ پھیل گئی۔ چوکھی رات لنگھ گئی تے اوس دوجا پاسا پرت کے سون دا جتن کیتا۔ پر نیندر اوہدیاں اکھاں توں اینی دور سی جنی مزدور کولوں خشی۔ مٹی دے تیل نال بلدے ہوئے دیوے نے آخری ساہ کھچ کے لیا تے فیر بجھ کے انھیرے نوں ساری دی ساری حکومت سونپ کے چپ ہو گیا۔
انھیرا ہون نال اوہنوں انجانا جیہا خوف ہویا، کھنگ کے بولیا، ” سوں گئی ایں ؟ “
” نہیں جاگنی ہاں۔ ” اوہدی ووٹی نے وی اپنی منجی تے پاسا پرتیا۔
” تینوں وی نیندر نہیں آئی۔ ” اوس پچھیا
” اجے بتھیری رات پئی اے توں سوں جا۔ ” ووہٹی بولی، ” جو ہو جائے اوہنوں پچھتاوی دا نہیں۔ “
” نی راس پکی ہو جاوے گی ناں ” اوس ووہٹی اگے اپنا شک دہرایا۔
” آہو ۔۔۔۔ اوتھے چنگے چنگے لوک اللہ نوں منن والے آوندے نیں تے رج خیرات کردے نیں۔ “
” تینوں یقین اے ؟ “
” تے ہور کیہہ۔ ” گھر والی یقین نال دسیا۔ ” شیداں ماچھن تے ہر سال منگ کے اپنا جوڑا لیندی اے۔ بالاں دے تے اپنے نویں کپڑیاں نال روٹی ٹکر وی چلائی رکھدی اے۔”
” اچھا۔ ” اوہ ذرا کو خش ہو کے بولیا۔، ” فیر تے راس توں وی پیسے ودھ رہن گے۔۔ ہے ناں ۔۔۔”
راس توں ودھ پیسے دا سن کے ووہٹی بولی، ” اڑیا میرا تے خیال اے”، اوہ لاڈ نال بولی، ” جے کوئی پیسہ راس توں ودھ گیا تے میں کلپ خرید لواں گی۔ ویکھیں ناں اج کل دیاں کڑیان کنج والاں نوں واہ کے ۔۔۔۔ پُٹھی گُت بناندیاں نیں تے ذرا کو کناں دے کول کر کے کلپ لا کے انج لگدیاں نیں جویں تتلیاں ہون، اڈیاں کہ اڈیاں۔ ‘
اوہ چاہ نال بولدی گئی، ” سچی مینوں وی بڑی ریجھ اے کلپاں دی۔۔۔۔ تیرا کیہہ خیال اے ۔۔۔۔ٹھیک اے ؟ “
” اوئے،،، پرانہہ کر ” اوہ ذرا کو اچی آواز وچ بولیا، ” والاں دا کیہہ اے کسے لیر ٹاکی نال وی بنھے جاندے نیں۔ ” اوہ وادھو پیسیاں دا کوئی آپ حساب لائی بیٹھا سی۔
” میرا تے خیال اے پیسے بہتے ہو گئے تے۔۔۔” اوہ خشی نال بولدا گیا
” اک گھڑی لے لواں گا۔ اجکل دے منڈے گھٹ نال گھڑی بنھ کے انج پھردے نیں جویں ناڈو خاں ہون۔ سچ پچیں تے گھڑی لگدی وی بڑی سوہنی اے۔ جد کوئی وقت پچھے تاں بڑے نخرے نال بانہہ نوں ہلارا دے کے پہلے ہیٹھاں کردے نیں، فیر پوری بانہہ نوں ننگا کر کے گھڑی نوں اکھاں دے ساہمنے لیا کے جد بولدے نیں سچی اوس ویلے بڑا ای سرور اوندا ہووے گا، “
اوہدی ووہٹی نوں اندر و اندر بڑا ای غصی چڑھیا ہویا سی۔ اوہ سوچ رہی سی بھلا میرے ریشمی والاں نالوں ایہدے گُٹ سوہنے نیں ۔ ” تلخی نال بولی، ” واہ وے سوہنیا۔ کدی اپنے گُٹ ویکھے نیں۔ ایہہ گھڑیاں والے گُٹ نیں۔ ؟ “
” کیہہ اے میرے گٹاں نوں۔ کیہہ اے ؟ ” اوہ وی غصے نال بولیا، ” میرے گٹاں وچ ایناں زور اے ۔۔۔۔ اینا زور اے ۔۔۔ تینوں ای غُھٹ کے ماردیاں۔ “
” واہ وے بڑا آیا زور والا ۔۔۔ کیہہ اے میرے گٹاں نوں ” اوس نقل اتاری فیر بولی، ” گٹ تے ویکھو، موئے ڈُگل ہاتھی دے پیراں ورگے بے سوادے تے میل کھادے ۔۔۔ اخے ویکھنا وقت نہ آوے تے شونقی گھڑیاں دا۔ “
جواب وچ اوہ وی تلخی نال بولیا، ” بلے نی چھمک چھلو، وال ویکھے نی اپنے۔ ایہہ کلپاں والے نیں ؟۔ جُوواں کھادے، کُھتی ہوئے جیویں سرکنڈے دا جنگل ہوندا اے۔۔۔ اخے کنگھی کرنی نا آوے تے شونقن کلپاں دی۔ ” اوس آکھیا۔ ” میری مرضی ۔ میں گھڑی لواں تے بھانویں کجھ ہور توں کون ہنی ایں میری ماں دی کمائی اتے ریجھن والی۔ ؟”
” بلے وے ماں دیا سکیا۔ میں نہ ہوندی تے توں چروکنا ماں نوں ویچ کے کھا چھڈنا سی۔ اوہ میری بھوا سی۔ میں ای خیال کردی رہی ۔ ہن تے اوہدی کمائی وی میں ای کھاعوعاں گی، اوہ میرے پیو دی بھین اے۔ “
” چل آرام نال بہو۔ وڈی آئی بھوا والی۔ میں گھڑی ہی لواں گا۔ “
” میں کلپ لواں گی اوہ وی چاندی دے۔ “
” میں تیری سنگھی گھٹ دیاں گا۔ “
” میں بھوا نوں لے کے اپنے پیر ول چلی جاواں گی۔ ” اوس دھمکی دتی۔
” توں کون ہنی ایں میری ماں نوں لے جان والی۔ ” اوہ اٹھ بیٹھا۔، ” میں ہنے ای جاناں واں اپنی ماں کول۔ “
اوہ اوس توں وی پہلاں اٹھ کے بھوا تے قبضہ کرن لئی بھج پئی۔ مائی دے قبضے لئی دونوان دوڑ لائی پر مائی جنتے میلے وچ کدھرے وی نظر نہ آئی۔ اوہناں مزار دوالے ست چکر لائے پر مائی جنتے نہ ملی۔
اداسی نال اکھاں ملیاں تے دونہاں دی پل وچ صلح ہو گئی۔ مائی جنتے دونہاں لئی کمائی دا سبب سی۔
” کتھے سی َ ” خاوند پچھیا
” ایتھے ای سی کندھ نال۔ ” اوہنوں فکر ہوئی۔
ووہٹی چھیتی آکھیا، ” ماں دیا سکیا اوہ کتھے جا سکدی اے۔ اوہنوں جاون جوگا چھڈیا سی گتوں ۔ ؟”
” میں ۔۔۔ میں کیہہ کیتا سی ؟ “
اوہ اڑ اڑ کے بولیا۔
” تون اوہدے دونویں پیر اگ نال ساڑ سٹے سن۔ ‘
” ہائے ماں دے پیر میں آپ ساڑے سن۔ ” اوہنے اپنے آپ نوں برا آکھدیاں ہویاں کہیا۔
” ماں رو رو کے لوکاں نوں حال سنایا ہووےگا۔ “
” اوہ کجھ بولن جوگی وی نہیں ساں، ماں دیا سکیا۔ “
” کیوؐ کیہہ ہویا سی میری ماں نوں ؟ ‘ اوہ کجھ شرمندہ سی
” تتی پِچھ پیا کے اوہدی زبان ساٹ دتی سی اساں۔ ‘ ووہٹی بولی
” پر میری ماں دا مونہہ سر من کے توں ہی تے اوہنوں ملگنی بنایا سی۔ بھوا والیے۔”
اوہ ہکا بکا کندھ نال کھلوتا بار بار ووہٹی ول ویکھن لگ پیا۔
ووہٹی اپنی چنی تے پلے نالوں کھول کے دساں دا نوٹ دیندیاں ہویاں آکھیا، ‘ جا داکٹر کولوں ماں دے پاگل ہون دا سرٹیفیکیٹ بنوا کے ریڈیو توں اعلان کروا کے مائی جنتی گھر دا راہ بھل گئی اے کسے نوں ملے تے گھر اپڑا دے۔ ” پر خاوند کجھ نہ بولیا۔ ووہٹی فیر آکھیا، ” چھیتی کر، جے ساڈی کرٹوت دا لوکاں نوں پتہ لگ گیا کیہڑا مونہہ وکھاواں گے۔ لوکاں طعنے مار مار سانہوں جیون جوگا نہیں چھڈنان۔ لے پھڑ دس رپئے تے چھیتی کر۔ ” خاوند دساں دا نوٹ پھڑ کے پرزے پرزے کر دتا تے پکی راس ۔۔۔ پکی راس کردا میلے دی بھیڑ وچ گواچ گیا۔