بد دا بی ۔۔۔ ربیعہ سلیم
بد دا بی
ربیعہ سلیم
بُوا لاگ لَین دے چکر اچ ویہڑے وچ اَڈّی ٹِھیپہ( شٹاپو) کھیڈدی پِھردی سی تے ویہڑے بیٹھیاں عورتاں نُوں کہندی سی ” مَندیاں جے فر مَینوں، ویکھو چَن ورگی ووہٹی لَبھی اے کہ نئیں، اُچی لمی تے دُدّھ رنگی،
ووہٹی دی نَتھ ٹھیک کردیاں آکھیا فجرے کُھرا چڑھائی لئی آپ لے کے جاواں گی، پہلا نھاون برکتاں والا ہندا اے ، فر ذرا کن کول ہولی جئی بولی،جے دِل کچا ہووے تے دَس دئیں پُتری ! فر پھیرا رکھاں گی تیرے لئی،
رشیداں گُھنڈ اچ ہور کَٹھّی جئی ہوکے سوچیاں ” نَو کوہ دریا سُتھّن موہڈے تے”
حالے وچاری شیداں نُوں کیہ پتہ سی اوہدا رفیق تاں پورا پنج کلیانہ جھوٹا اے جیدے کن تے پُوشل کھڑے، جو جھوٹی ویکھ کے کَھورُو کڈھن لگ پَیندا اے، اُنج وی اس رحمت پورے گھر اچ بڑی برکت سی، رفیق دی تائی، چاچی، تے ماں دے اگے پچھے گھر وچ اینے بال پھرے نیں، پریمری سکول لگدا اے،
بُوا محلے دی دائی وی سی تے رشتیاں دی وچولن وی ، جیدے ویاہ دے دوجے ورھے ای پُتر دا منہ ویکھن توں بغیر ای سائیں ٹُر گیا ، بُوا مُنہ مَتھے لگدی سی پر دوجا ویاہ نئیں کیتا، اپنے پُتر لئی محلے دی دائی بن گئی، تھوڑے بہت ٹُونےٹوٹکے آگئے تے وقت نے آپ سیانف دے دتی ویلے دے نال نال سیانف ودھ دی گئی،
لوکاں لتھے پا کے وی اسمان تے ٹاکی لا وی آہندی تے لاہ وی لیاندی، دل کچا پِلّا ہون توں لے کے مُنڈے دیاں سُنتاں تک ہر مسلے دا حل اوہدے کول ہے سی،
انج تے ہر گھر آن جان دے بھانے ایہدے کول ہندے ای سی پر اوہدیاں پُھرتیاں تَد ویکھن آلیاں ہندیاں سی جدوں کسے گھر دی چنگی بھلی بَوکر بھاری کردی نونہہ نُوں کسے چور وانگوں پھڑ گے گھر دے پچھلے کوٹھے وچ بَنھ کے
غیب کردتا جاندا تے اوہندے کولوں چوری دا سامان لین توں بغیر چھڈیا نئیں جاندا، اوس کوٹھے ( لیبر روم) پہلوں تھانے دار وانگوں بُوا تے فر پنچ چھ گھنٹے بعد چورنی وی اپنے مال سمیت چُلھے اگے روٹیاں پکان دے بھانے اپنیاں ھَڈیاں سیکدی دِس پَیندی،
جس گھر بُوا بال جمان جاندی اوس گھر دے مرداں دے صدقے واری جاندی نہ تَھکدی کیوں جے صدقے خیرات تاں مرداں کولوں بوہتی ملدی اے ، پر جدوں امید آلی زنانی نُوں پِیڑاں شروع ہویا نال ای اوہدی مِٹھی مِٹھی بِزتی شروع
” تَینوں وی چیتر دے چا چڑھے سی، ہن سَون بھادروں لہنے تاں ہے نیں “
ہتھاں دی سُچجی سی جھٹ پٹ بچہ کپڑے وچ لویٹ شویٹ کے ماں دے نال پا کے کہندی ایہہ لے پَھڑ بَد دا بِی
ماں ایس مِٹھی گالھ نُوں پِیڑ بھری مسکان نال جَر لیندی ، بئی کیہ ہویا جے چار دن فیقے نال چھت تے سَوں گئی سی،
کول کھلوتیاں درانیاں جٹھانیاں پلو دنداں تھلے لے کے کھی کھی کھی کردیاں تے بال دی ماں سرھانے وچ مُنہ دے لیندی،
بُوا ہر پھیرے آٹے دی پرات گڑ دیاں پیسیاں تے کُجھ روپیئے وی لےکے بڑے مان پران نال ودیا ہندی،
ساریاں ایہو ای سوچدیاں سی بئی بوہتی پِیڑ بال جمن دی کہ بُوا دیاں جھڑکاں دی، پر ایہہ سوچدیاں سوچدیاں نواں چن چڑھ جاندا ،
بس کوٹھا یاں عورت بدلدی باقی سب کُجھ اُنج ای رہندا،
شیداں دا واہ بُوا نال گھٹ ای پیا پر ” بَد دا بِی ” دا سرناواں ایہدے بالاں نُوں وی ملیا ، روکن ٹوکن دی مجال کنوں، پر سب زنانیاں بُوا دیاں اون آلیاں نوہواں لئی دعاواں بڑیاں کردیاں سن، کیویں گزارہ کرن گیاں،
آخر بُوا وی اپنے پُتر لئی اک دُدّھ ملائی گلاب سندھور اچ گُنھّی اپنی نونہہ لے آئی،
کہندی سی اپنے یوسف لئی زلیخا لبھ کے لیاندی اے، ہن زلیخا وی بُوا دے نال آندی، نونہہ چھیتی بُوا دی ترکھی زبان نال نبھاہ کر گئی ، جوان کڑیاں اپنے لتھے تے ودھیا کھان پین
دین لگ پیاں، نویں ویاہ تے رنگ برنگے لتھے لبھے لیڑے جوبن تے ست رنگی پِینگ ورگا رنگ دین لگ پیا ، پر بخت تاں کسے دے سَکّے نئیں، نونہہ آیاں سال وی نہ ہویا نظر لگ گئی خورے،
بُوا دا پُتر شوگر نال کُھرن لگ پیا ، سال دو سال بعد پُتر پچھے پھردی نونہہ دی زندگی بُوا دی زبان دے زہر نال گُھلن لگ پئی ، زلیخا تے جیویں ہر ویلے رانی توپ دے منہ اگے ای رہندی، ایہہ کر اَوہ کر، کسے ویلے کھسم دا کھیہڑا چھڈ کے کم وی کر لیا کر، زلیخا دا دل تاں سُنجا ہے ای سی ویہڑا وی لگن لگ پیا،
پتہ ای لگا کس ویلے زلیخا اپنی زندگی دا موڑ کسے ہور پاسے مڑ گئی ،
شیداں پہلوں پہلوں تاں ایویں ایس کن سن دوجے کن کڈھدی رئی، پر ہن تاں اوہنوں وی کن ہو گئے بئی کئی کئی دن کنگھی پٹی کرن توں بغیر ای لنگھ جاندے، اوہندے سَک سُرمے تے مرن آلا تے ہور کدرے ویکھ ریا سی، اپنے کھسم نوں جان دی سی تے سیانی وی، دل نُوں سمجھاندی رہندی،
پہلوں وی کدی کدائیں رفیق نال کسے موت ویاہ تے جاندیاں اوندیاں دوجیاں زنانیاں دی رفیق نُوں ویکھ کے بدلدی چال تے نخرے ویکھدی تے نظراں نظراں وچ سمجھاندی بئی میں تینوں ویکھدی پئی آں، پر ایہہ تاں سب کُجھ ہو ای سامنے ریا اے
اپنے امید دے دناں دے ڈِھڈ ولے ویکھ کے سوچدی، ایہہ چلُھّا چَونکا کس کم دا، کیہ کھسم نِرے بسترے دے مستری ہندے نیں،
شیداں نال زلیخا نظراں چرا کے ویکھن توں شیداں سب کُجھ گئی بئی ساہڈے کھیتر دا پانی چوری ہو ریا اے، ساہڈے کھیتر تک تاں نگال وی نئیں پہنچ ریا،
شیداں نے چھلہ نھاتا تے اوہدا جھوٹا وی اپنی کُھرلی تے مُڑ آیا ، زلیخا دا اون جان بند ہو گیا، شیداں نُوں نہ پہلے گلہ سی نہ ہن خوشی، پر سوچدی سی فیقے تے زلیخا دی ٹُٹّی کسراں،
اک دن رفیق کول اوہدا مسیر بیٹھک وچ آیا بیٹھا سی تے شیداں چاء پانی پُچھن لئی جان لگی تے مسیر پچھ ریا سی، زلیخا نوں کیوں چھڈیا ای، شیداں سوچیا ایہہ تاں میرا سوال اے تے بوہے کول کھلو گئی،
رفیق آکھ ریا سی زلیخا چنگی تے سوہنی کڑی اے پر ہن میں مُنہ نئیں لاندا،
پر اوہ کیوں اوہدے مسیر پچھیا
عشق مشوقی کردی کردی ہن بِی منگن لگ پئی سی سالی
فیقے دی آواز اچ کمینگی صاف سُنیندی پَئی سی
شیداں اپنی تھاں تے بُت بن گئی پر اک سِکنٹ وچ سنبھل گئی، پورے پِنڈے وچ نفرت نے وڈھی چَھل ماری ، تے دلوں گالھ نکلی
” حرام جادا بَد دا بِی “
تے اوہ چُلھے ولے مڑ گئی