Penslips Weekly Magazine Issue # 100

کرچیاں

( سبین علی )

 چھناک ۔۔۔۔۔۔۔

فٹے منہ تیرا کسیےکھوتی ماں دیا پترا ۔ بھورا جیہی عقل نئیں تینوں۔ 

ہویا تے کجھ وی نہیں سی

بس ذرا جیہا پیر تِھرک گیا سی تے  چار پانچ ورھے دے بال کولوں شیشے دا گلاس ٹٹ گیا سی ایہہ تے ہر دوجے چوتھے دن دا بکھیڑا سی۔ 

دادی دی واج کناں وچ گونجدی تے اوہدا رنگ  فق ہو جاندا۔  ماں دے دوپٹے وچ لکن لئی پجھدا تے ٹٹے گلاس دی کوئی کرچی پیراں وچ چبھ جاندی۔

اونترا پاگل خانہ نا ہووے تے۔ جدوں تو گلاس پنھ ای لیا وے تے عقل دیا انھیا اوتھے ای کھلوندا،  تیری ماں آن کے بوکر پھردی شیشے چک لیندی تے فیر دوڑدا ۔ کس دن عقل آئے گی تینوں نالے تیری ماں نوں۔

خبرے کتھوں ویندی سی سانوں بے عقلی جئی اتوں ساڈی نسل وی خراب کر چھڈی سو۔

دادی دیاں گالاں ہلی مکیاں نئیں سن تے ماں نے گھبرا کے پہلاں بوکر نال شیشے کٹھے کیتے فیر اوہدا پیر تکیا۔ وچوں خون وگڈن ڈھیا سی۔ ماں نے اپنے دوپٹے دے پلو نال کھچ کے پب وچوں کرچی کڈھی تے پیر دھو کے اتے ویز لین لا دِتًی۔ خون رک گیا پر من وچ کِرک انج دی انج ای رہ گئی ۔

اوہنوں ماں تے بڑا ہی وَٹً چڑھدا پیا سی۔ اوہدا دل کردا  سی کہ ماں دادی دا مونہہ پنھ دیوے یا اوسے بوکر نال دادی نوں وی ہونج کے کوڑے والی ٹوکری وچ سُٹ دیوے۔

پر ماں تے اوہدی دادی کولوں اینا ڈردی سی جیہدا کوئی حساب نہیں۔ ہر ویلے نمی نمی واج وچ اپنے پتر نوں سمجھاندی رہندی پئی  دادی نوں تنگ نہ کریں اوہدی کوئی شے نہ چھیڑیں پر جیوں جیوں اوہ وڈھا ہوندا گیا دادی دیاں گالاں دے جواب اچ ماں نوں چپ چپیتیاں ڈریاں سہیمیاں ویکھ اوہدے دل وچ کوڑ ودھدی گئی۔  انج تے دادی ہر ویلے بُڑ بُڑ کردی ریندی سی۔ پر ہر اٹھیں دسیں دنیں اوہدا غصہ آسمانیں چڑھیا ہوندا ۔ اپنے مزاج تے پسند دے خلاف نکی جئی گل تے ابے نوں شکیت لا دیندی۔ فیر جیہڑیاں گالاں دادی کولوں پئیاں اوہ تے پئیاں گھر آندیاں ای ابے کولوں وی چھترول ہو جاندی۔ 

اکو اک پھپھی سی اوہدا ویاہ ای نئیں سی ہویا۔ دادی نوں کوئی رشتہ وی پسند نہیں سی آندا۔ کسے منڈے دا رنگ کالا تے کسے منڈے دی ماں بڑی ہشیار چالاک لگدی، کِتے گھر بار پرانا تے کِتے سرکاری نوکری نئیں سی ہوندی۔ انج ای کردیاں کردیاں پھوپھی دی عمر لنگھ گئی اوہ پنتالی وریاں دی ہو گئی سی تے  ویاہ دی آس ای مک جئی گئی سی۔ دادی دے نال نال  پھوپھی دی بڑبڑ وی ودھن لگ پئی ۔ 

دادی نوں ایہہ بڑا وہم سی کہ ببلو  اوہدے بسترے تے میلے پیر لے کے نہ چڑھ جاوے یا ناپاک نہ کر دیوے۔ صفائی پسندی دی عادت حدوں ودھ گئی سی ۔ ہر ویلے ایس وہم اچ اوہ ہتھ دھوندی رہندی ۔ کپڑیاں تے کوئی وَٹّ نہ پین دیندی تسبیح دی اینج حفاظت کرنی کہ اوہنوں کوئی ہتھ وی لا دے گا تے ناپاک ہو جائے گی۔ پر ببلو نوں جدوں موقع ملدا اوہ دادی دی تسبیح پنھ چھڈدا ۔ دانے ہر پاسے کھلر جاندے۔ کدی دادی نے ستیاں ہوناں تے اوہدی جتی وچ ریت پا جانی ۔ دھلے  کپڑے تار توں تھلے سٹ جانیں ۔ اک دن تے حد ای کر دتی کتوں اوہنوں سپ دی کیچلی لبھی، اوہنے دادی دے کمرے وچ ٹرنک دے تھلے رکھ دتی۔ بس فیر جیہڑا رولا پیا۔ ابا چاچا تے نال کئی جنے رل کے دادی دے کمرے وچوں سپ لبھدے رہے جیہڑا ٹرنکاں ہیٹھاں کیچلی بدل کے گیا سی۔ پر فیر کسے طرحاں ابے نوں پتا چل گیا ایہہ ببلو دی شرارت اے تے اوہنوں فیر چار چپیڑاں کھانیاں پئیاں۔ پر دادی نوں ڈریاں ویکھ کے اوہنوں جہڑی کمینی جئی خوشی پہنچی سی اوہدے سامنے ایس مار دا دا ذرا دکھ نہ ہویا۔ 

ویلا لنگھدا گیا اوہدا نام ببلو توں پاگل خانہ پے گیا۔ “جیہڑا واج ماردا کیہندا “اوے پاگل خانے ایدھر آ

اوہ لوکاں سامنے تے کجھ کہہ نئیں سی سکدا پر ہولی ہولی ماں تے غصہ کڈھنا شروع کر دِتًا ۔ 

نکیاں ہوندیاں تے ماں اوہدا بچپنا سمجھدی رہی جس دن دادی نے گالاں کڈھنیاں اوہ جا کے ماں نوں اپنے نکے نکے ہتھاں نام مکے مارن لگ جاندا۔ اوہ اپنے نکے جئے دماغ وچ سوچدا، ماں پلٹ کے دادی نوں جواب کیوں نہیں دیندی دادی نوں گالاں کیوں نئیں کڈھ دی۔ 

 اوہ ہالی سکول جان لگا سی کہ ابا کسے دینی جماعت نال رل گیا فیر گھر دا ماحول بڑا سخت مذہبی ہوندا گیا ۔ تے دادی کولوں ہر ویلے ماں نوں برقعہ نہ پان تے وی طعنے سننے پیندے  ۔ اوہ دی ماں برقعہ نہیں سی پاندی پر گلی محلے وچ کدی کسے ضروری کم نال وی کلی نہیں سی نکلی۔ جے کدی اوہنے باہر کسے نال کھیڈنا تے آنڈیاں گوانڈیاں دے بالاں نیں وی اوہنوں پاگل خانہ ای کہنا نالے ہر واری کسے نہ کسے بال نے اوہنوں پچھوں دھکا مار چھڈنا ۔  اوہدی ماں باہر نکل کے کسی نوں جھاڑ وی نئیں سی سکدی نہ کتے الاہمہ لجاندی۔ ایس پاروں اوہنے باہر نکلنا تے بیلی بنانا چھڈ دِتًے۔ ہر ویلے ماں تے دوالے ہوہا رہندا۔ 

تے جدوں داء لگدا جان بجھ کے دادی دی کوئی شے خراب کردیندا تے فیر راتیں کُٹ پینی لازمی ہو جاندا سی۔

دادی دیاں جھڑکاں تے گالاں دے بعد اگلا دکھ ابے دی مار  دا وی دل وچ جڑ پھڑ گیا۔ ڈریا اوہنے دادی دیاں شیواں پنھنیاں چھڈ دتّیاں۔  ہویا اینا ساڑ کیہڑے پاسے کڈہدا؟

 خدا دی کرنی سی کہ اوہدے بعد اوہدا کوئی ہور بہن بھرا دنیا وچ نہ آیا تے اوہ کَلّا کارا ای رہ گیا ۔ فیر صرف ماں رہ گئی جیہدے تے اوہ اپنا سارا غصہ کڈھدا سی۔ ماں اگے بولنا اوہنوں غلط تے پیہڑیاں کہنا اوہدی عادت بن گئی سی ۔ پر ماواں دا دل تے ایہو جہیا ہوندا تے کہ اولاد کلیجہ وی کڈھ لیووے تے ماں دعاواں ای دیندی اے۔ پر خبرے اوہدی نمانی ماں دیاں دعاواں نوں قبولیت دا بوہا نہیں سی کھڑکانا آندا۔ 

کئی ورے لنگھے، دادی گزر گئی ابا منجی تے پے گیا ۔ پھوپھی نے دادی دے بعد ایک دوہاجو نال ویاہ کر لیا جسدی اولاد ویاہی ورھی سی۔ 

اوہ رڑھدا کھڑدا اپنی پڑھائی پوری کر کے نوکری تے وی لگ گیا۔ جوانی وچ کسے دی روک ٹوک نہ رہی بڈھی ماں ہر ویلے انج ای صدقے واری جاندی سی جیویں اوہ نکا جہیا بال ہووے۔ پر اوہدے مزاج وچ بچپن دیاں سختیاں تے محرومیاں دی ایہو جئی کسک رہ گئی جہیڑی وڈیاں ہو کے وی نہ نکلی۔ اوہ ہر  سال چھ مینے بعد لڑ بھڑ کے نوکری چھڈ دیندا۔ فیر کدرے نویں تھاں تے کم لبھدا۔ بڑی محنت نال اپنے پیر جماندا تے کسی نکی جئی گل تے جھگڑ کے فیر نوکری چھڈ دیندا۔ اوہدے پچھوں لوکی اوہدے تے ہسدے۔ پاگل خانہ تے نہ آکھدے کہ باہر دے لوکاں نوں گھر دے ناں دا کیہ پتا لگنا سی پر کوئی کریک کہیندا تے کوئی اخروٹ ۔ کوئی کہندا منڈا تے بڑا محنتی وے پر ہے کھسکیا ہویا۔ ایہہ ساریاں گلاں اوہدے کناں وچ وی پیندیاں۔ اتوں اوہ ظاہر کردا جنج کوئی پرواہ نئیں پر اندر ای اندر سڑدا لوسدا رہندا۔

ویلے دے نال ذرا عقل آئی، اوہنے ماں نال بدتمیزی کرنا چھڈ دتی پر اک گل ماں دی کدی نہ مننی۔ اوہ ویہاہ کران لئی راضی نہیں سی ۔ جدوں ماں نے رشتہ ویکھن دی گل کرنی اوہنے ناں ای کرنی۔ 

اک دن ماں نے  آکھیا پتر  میں کلی کاری کدوں تیکر چولہا چونکا کر دی رہواں ۔  ہن ویاہ کرا لے تے میں وی اپنے  پوتے پوتیاں کھڈاواں ۔ اوہ چپ چاپ ماں  دی شکل ویکھی گئیا ۔

نوکرانی رکھ لوو۔ 

کیوں میں اپنی انسا نئیں ودھانی ۔ کوئی مینوں دادی کہن والا ہووے۔

دادی ۔ ۔ ۔ ۔ دادی ۔ ۔ ۔ ۔ 

کوئی لوڑ نئیں دادی اکھوان دی۔ بس کردیو ایہہ روز دا رولا ۔  

 نالے جو مرضی کہندے روو۔ میں ویاہ نئیں کرانا نہ بچے جمنے  نیں۔ 

ماں صدقے جاوے آخر کیوں پتر ؟ 

جان دے ماں ۔

اوہنے اپنے سینے ول اشارہ کردیاں ہوئیاں آکھیا 

ایہو جئیے ہور پاگل دماغ جمن دا کی فیدہ۔ ۔ ۔  میں کلا پاگل خانہ ای بتھیرا آں۔ 

منجی تے پئیے ابے نوں بڑی زور دے چھناکے دی واج آئی ۔ اس دن کوئی گلاس نئیں سی ٹٹیا پر ابے دے چار چفیرے کرچیاں کھلریاں ہوئیاں سن۔