جماندرو ڈراکل ۔۔۔ علی انور احمد
جماندرو ڈراکل
علی انور احمد
اخیر 25جولائی سن 2018د ادن آ ای گیا۔
کِنے ای لوکاں سِکدیاں ایس دن دی اُڈیک کیتی سی۔ اگلے دن بھاویں دیر نال ای سہی‘ ادھی رات تائیں ساڈے حلقیاں دے دوویں رزلٹ وی آ گئے۔ باقی دی ساری رات میں اُسل وٹے لیندیاں کڈھی۔ سوچاں‘ بھارُو سوچاں دا اِک ہڑ سی جہد ے وچ میں نہ چاہندیاں ہویاں وی غوطے کھاندا رہیا۔ سنبھلن لئی خُش فہمی دی جہڑی و ی کشتی اُتے سوار ہوندا‘ اوہ ڈکو ڈولے کھاون لگ پیندی۔
سرگھی توں پچھے جا کے کدھرے اکھ لگی پر چھیتی ای بال جاگ پئے۔ اوہناں دی کاواں رولی نے اکھاں وچوں نیندر تاں نہ کھوہی پر دماغ نوں جگا دتا۔ میں جاگو میٹی پیا ساں جدوں باہر دروازے اُتے شریف نائی دے وڈے مُنڈے کریمے نائی دی اواز میری کنیں پئی۔
”چاچابیلدارا گھر ایں؟“
میں گھیسل مار کے سُتا رہیا۔
”میرا ابا سُتا پیا اے“ میری نِکی دھی نے باہر جا کے دَسیا ”اوہ تاں ساری رات جاگدا رہیا اے۔ ٹی وی ویکھدا رہیا اے“ اوہنے بغیر پچھے اگلی گل وی دَس دتی۔
کریمے دی اواز دُبارا نہیں آئی۔ ایہدا مطلب اوہ چپ کر کے واپس چلا گیا اے۔ مینوں کھُدکھُدی لگ گئی۔ ’ایہ کریما مینوں بلاون کیوں آیا سی؟‘ میں سوچن لگ پیا۔ ایہ تاں پک اے‘ اینی سویرے اوہ میرے وال بناون یاں شیو کرن نہیں سی آیا۔ اینا چنگا اوہ کتھوں۔ اوہدا پیو؟ اوّل تاں میں آپ اوہناں گھر جانا آں۔ جے کدے اوہنوں اپنے گھر بلانا ہوے تاں جنی چِر میں دو تِن واری اپنا پُتر اوہدے پیو نوں بلاون لئی نہ گھلاں اوہ نہیں آوندا۔ فیر ایہ کریما اپنے آپ کسراں آ سکدا اے؟…… ’ایہ خیر نال نہیں آیا‘ مینوں دھڑکُو جہیا لگ گیا۔
ساڈ ے پِنڈ دیاں دو پانڈاں نیں تے دو ای دھڑے۔ سارے پنڈ والے بھاویں آپوڑما نیں‘ اِک دُوجے دے گوڑھے رشتے دار نیں‘ آپو وچ ایہناں لئیاں دتیاں ہوئیاں نیں فیر وی جد الیکشن آوندے نیں پتا نہیں کہڑی کوڑھی واء گھلدی اے‘ ایہناں وچ دُپھیڑ پا دیندی اے۔ ایہناں وچکار تریڑ نہیں پیندی‘ وڈے گھاپے پَے جاندے نیں۔ الیکشن جدوں وی آوندا اے سُتیاں کلاں جگا دیندا اے۔ پنڈ دیاں دوواں دِھراں نوں نقصان تاں ہوندا ای اے‘ زیادا میرے ورگے کمی ویلنے وچ نپیڑے جاندے نیں۔
”ایہ کریمی دَسیا کیوں نہیں کہ اوہ کیوں آیا سی؟ کم سو کم میری دھی نوں دَس تاں جاندا‘ رولا کیہ اے؟ کہنے سدّیا اے تے کیوں سدّیا اے؟“
میں جہڑا پوری طرحاں جاگ چکیا ساں پر اکھاں میٹ کے پیا ساں‘ سوچدا پیا ساں۔ میری حالت اوس کبوتر ورگی سی جہڑا بلی نوں ویکھ کے اکھاں بند کر لیندا اے یاں فیر ایس ویلے میرا ویہار ورتارا اوس شترمرغ ورگا سی جہڑا کسے خطرے نوں ویکھ کے اپنا سر ریت وچ تُن لیندا اے۔
’ایہ کریمی وی ان گھڑت ای اے۔ ایہدا پیو بلاون آوندا تاں اوہنے سِدھا گھر اندر آ وڑنا سی‘ مینوں سُتے پئے نوں اُٹھا کے آکھنا سی ”تینوں فلانا چودھری اپنے ڈیرے اُتے پیا سددا اے“ سگوں ا وہنے مینوں پیشاب وی نہیں سی کرن دینا تے اپنے نال لَے کے جانا سی۔ تے ایہ کریمی‘ ایہ بڑا سمجھدار بندا اے آپ بھانے۔ روندا تمیزاں نوں۔ چلو مینوں کیہ‘ ہن آپے چودھری ہوراں کولوں گالھاں کھاوے گا۔ کیہ پتا لِتر وی پے جا سُو‘…… میں سوچدا پیا ساں۔
لِترپولا تاں چودھری ایویں ای کر دیندا اے۔ چودھری ڈگدا کھوتے توں اے تے غصا کمہار اُتے کڈھدا اے۔ چودھری دے غصے دا پانی سیلاب بن کے انھے واہ نِوان نوں آوندا اے۔ پنڈ وچ سبھ توں نیویں کمی ای ہوندے نیں۔ ایہناں وچ کمتّن کرن والے کمی تاں ہے ای نیں‘ جہڑے سیپی نہیں کردے‘ اپنا کماندے تے اپنا کھاندے نیں‘ اوہ وی ڈردے ای رہندے نیں۔ اوہناں بے زمیناں دیاں جڑاں بھاویں کِنیاں ای ڈُونگھیاں لگیاں ہوون‘ چودھری دے کرودھ دا اِک بُلّا اوہناں نوں مُڈھوں پُٹ کے پرانہ ماردا اے۔
نال دے پِنڈ دے چودھری دے پُتر نے‘ جہڑا نواں نواں چودھر وچ پَیر پیا رکھدا اے‘ الیکشن ہوون توں پہلوں ای ایہو جہے کمی گھراں دے دو تِن مُنڈے پھنڈ دتے سن۔ اوہدا خیال سی اوہ مُنڈ ے ’تبدیلی‘ دے نعرے سُن سُن کے کجھ زیادا ای شوخے ہوئے پھردے سن۔ اوہناں دی آتھر جھاڑ ضروری ہو گئی سی۔
”تے کیہ ساڈے پِنڈ وچ پہل میرے توں ہووُو اے“ میں دھڑکدے دل تے کنبدی سوچ نال بڑبڑایا۔
حالے دو تِن دن پہلوں ای بینک دا اِک زیادا کالھا اہل کار ساڈے پِنڈدے چودھری ہتھوں کُٹیا گیا سی۔ اوہ غلط موقعے اُتے چودھری کولوں بینک دے قرضے دی اُگراہی لئی آ گیا۔ وار وار اپنا موبایل چودھری ول ودھائے تے آکھے ”تسیں بینک افسر نال خُد گل کرلوو“ چودھری الیکشن دی ٹینشن وچ سی۔ اوہنے اوہدا ای موبایل پھڑیا تے اوہدے ای مُونہ اُتے مار دتا۔ نتیجے وچ بینک ملازم دا موبایل تاں ٹُٹیا ای ٹُٹیا‘ مُونہ وی بھَج گیا۔
انج ایویں پئے آکھیے ساڈے چودھری دا سبھاء عام دناں وچ ٹھیک ای رہندا اے۔ بس الیکشن توں پہلوں تے الیکشن ہوون توں پچھوں اوہدا ڈنگ تیز ہو جاندا اے۔ اوہ اپنے من پسند بندے نوں ووٹ نہ دیون والیاں دیاں پچھلیاں ساریاں خدمتاں بھلا کے اکھاں متھے اُتے رکھ لیندا اے۔
جے شریف نائی مینوں بلاون آوندا تاں ہو سکدا اے اوہ چودھری دا کجھ زیادا ای وفادار بنن دے چکراں وچ مینوں جُتّی و ی نہ پاون دیندا تے پُلس وانگوں مینوں اپنے اگے لا کے لَے جاندا۔ فرق صرف اینا ہوندا کہ پُلس نے ملزم دیاں مشکاں بانہیں کسّیاں ہوندیاں نیں‘ جدوں دل کردا اے پُلس والے‘ ملزم دی کھُتّی سیک دیندے نیں‘ دو اوہدیاں موراں اُتے دھر دیندے نیں۔
اونا دُکھ نہیں پِنڈ دے چودھری تے
جِنا دُکھ اے زاہدؔ اوہدے گولے تے
سوچدا سوچدا میں اُٹھ بیٹھا تے منجی دی ہینہ اُتے لتاں لمکا کے بَہ گیا۔ کیہ گل صرف بے عزتی اُتے…… ای ٹل جاوے گی یاں فیر مینوں منجیاں چُکن دا حکم وی دتا جاوے گا۔ ہن پچھلے پہرے کتھے کھجل خوار ہوندا پھراں گا۔ میں سوچدا پیا ساں۔ اینا تاں مینوں پتا سی دُوجے دھڑے دے چودھری جہدے امیدوار نوں میں ووٹ دتا سی‘ میری مدد کوئی نہیں کرنی۔ ’سارا گناہ تیرا اپنا اے بیلدارا۔ تُوں سارا کجھ کر لیا‘ تیر ے کولوں پنج مرلے مُل لَے کے اپنا کُلھا نہ چھتیا گیا‘ مینوں پچھتاوے نے گھیر لیا۔ ’ہُن رہی گل‘ جِنا وی اوکھا ہونا پوے‘ پہلوں گھر لئی تھاں لینی اے فیر کوئی ہور کم وِڈھنا اے‘ میں خُد نال پکی کیتی۔
”روٹی لیاواں؟“ میرے کنّاں وچ بیوی دی اواز آئی۔
”بڑی کالھی ایں تُوں“ میں اوکھا ہو کے بولیا ”میں تیرے توں روٹی منگی اے؟“ میں واہوا کھرھوا ہو گیا۔ اوہ حیران ہو کے میرے ول ویکھدی رہ گئی۔
”آپے جدوں مینوں بھُکھ لگے گی‘ کھا لواں گا۔ سویرے سویرے ایہنوں روٹی توں علاوا ہور کوئی گل ای نہیں آوندی۔ ہور کوئی کم ای نہیں ایہنوں۔ ایہدے وَس وچ ہووے تاں ایہ میرے مُونہ وچ بُرکیاں پاون لگ پوے۔ وڈی آئی روٹی لیاواں آکھن والی……“ میں بُڑبُر کردا رہیا۔
بیوی نے ”ہُونہ“ کَہ کے سالن والی دیگچی اُتے پھاہ کر کے ڈھکن ماریا۔ پونے وچ روٹیاں ولھیٹ کے پونا کنالی وچ رکھیا تے میرے ول کنڈ کر لئی…… ’نہیں کھانی اُو تاں نہ کھا۔ کھا کھسماں نوں۔ مینوں کیہ۔ میری پاروں بھاویں کھاویں ای نہ۔ میرے نال تاں اینا اوکھا ہوون دی ضرورت نہیں۔ سویرے سویرے پتا نہیں کیہ پوچھل اُتے پَیر آ گیا سُو‘ وڈھدا ای پیا اے‘ ایہ تے پتا نہیں ہور کیہ کجھ اوہنے اپنے دل وچ آکھیا ہووے گا۔میں منجی توں تھلے لتھا تے ڈولدے پیراں نال کھُرے ول گیا۔ مُونہ اُتے پانی دے چھٹے ماردیاں وی میں کریمے دے آون بارے سوچدا پیا ساں۔
”ایہ چودھری نوں سویرے سویرے مینوں بلاون توں علاوا کوئی ہور کم نہیں سی بھلا۔ دن چڑھدیاں نال کسے بھلامانس دا تراہ کڈھنا کوئی انصاف تاں نہیں ناں۔ پنڈ و چ ہور کِنے ای نیں جہناں ایہدے مخالف نوں ووٹ پائے نیں۔ پہلوں اوہناں نال نجٹھدا۔ میرا کیہ اے‘ میں کہڑا کدھرے بھجیا جاندا ساں۔ میں تاں گھڑے دی مچھی آں“ میں اواز نال سوچدا پیا ساں۔ فیر میں دل وچ سوچن لگ پیا۔ ’دِلا بھیڑیا‘ ایہ ہونی جہڑی تیر ے اُتے وارد ہوئی کھلوتی اے‘ ایہنے خطا نہیں جانا۔ ایس توں پہلوں کہ چودھری تینوں دُبارا بلاوے‘ بہتر اے تُوں خُد ای جا حاضری دے۔ ہو سکدا اے انج چودھری دا غصا گھٹ ہو جاوے تے اوہ تیری لاہ پاتھوڑی گھٹ کرے‘ فیر میں دماغ نال صلاح کرن لگ پیا …… ’جسراں بھُکھ دے سخراں تے اپڑن دی وجھا نال‘ مرن دا خطرا ہوون پاروں حرام وی حلال ہو جاندا اے‘ بلکل اوسراں میری وی تاں جان نوں خطرا اے۔ میں اپنی جان بچاون لئی جے جھوٹھا قرآن وی چک دیواں گا تاں اللہ مینوں معاف کر دے گا۔ مینوں کدے وی قرآن دی مار نہیں وجے گی۔ اللہ دِلاں دا حال جاندا اے۔ اوہدے کولوں کہڑی گل لکی ہوئی اے……‘ دماغ نال ایہ متا پکا کے میں تھوڑا حوصلے وچ ہویا۔
”ابا میں سکول دا کم لکھنا اے‘ پنسل لین لئی پیسے تاں دیویں“ میرے اٹھویں جماعت وچ پڑھدے لاڈلے پُتر مینوں آکھیا۔
میں کھِچ کے چپیڑ اوہدے مُونہ اُتے ماری۔ معصوم بال اِک دو گڑدانیاں کھادیاں ……
”روز پنسل‘ روز پنسل۔ تینوں پنسل لئی پیسے منگن توں علاوا کوئی ہور گل وی آوندی اے۔ حالے کل پرسوں تاں تینوں پنسل لَے کے دتی سی۔ اوہ مُک وی گئی اے۔ آیا بڑا پڑھاکو۔ کوئی نہیں تُوں پڑھ کے تبدیلی لَے آونی۔“
میری بیوی نے بھج کے اپنے پتر نوں پھڑیا۔ اوہدا مُونہ سر جھاڑیا تے میرے ول قہر بھریاں اکھاں نال ویکھیا…… ”ایہ اج سویرے سویرے تینوں کیہ ہو گیا اے۔ کسے دا غصا بال اُتے پیا کڈھدا ایں۔ جے تینوں اسیں اینے ای بھیڑے لگن لگ پئے آں تاں دے مینوں کرایا‘ میں ہنے اپنے پیکیاں تے چلی جانی آں۔“ اوہنے اوہیو ہمیشا والی دھمکی لائی۔
دسویں وچ پڑھدی میری دھی ڈُسکن لگ پئی۔
”حالے کل پرسوں تاں ایہنوں پنسل لَے کے دتی سی۔ اوہ مُک وی گئی سُو۔ پک نال ایہنے اوہ کھڑا دتی ہووے گی۔ چیزاں دا دھیان تاں اُکا نہیں رکھدا۔ روز کوئی نہ کوئی شے کھڑائی ہوندی سُو یاں چوائی ہوندی سُو۔ پیسے کوئی اَکّاں نال نہیں لگے ہوئے۔ ایڈا ای نواب اے تاں چودھریاں گھر جم پیندا“ میں بے شرمی ٹالی۔
”تُوں پیسے نہیں دینے نہ دے‘ بال نوں مار تاں نہ۔ بس میں ہن ایتھے رہنا ای نہیں۔ چلی جاواں گی میں اپنے بالاں نوں لے کے جتھے میرے سنگ سمائے۔ سویرے سویرے اللہ محمدؐ دا ناں لئیے‘ ہر اِک نوں وڈھن نوں پیا آوندا اے۔ سانوں دس کھاں ساڈا گناہ کیہ اے؟“ بیوی اکھاں وچ گلیڈو بھر آئی۔
مینوں اپنی ودھیکی دا احساس تاں پہلوں ای ہو چکیا سی‘ ایس توں پہلوں کہ ودھان ودھدا‘ میتھوں کوئی زیادا نقصان ہوندا‘ میں گھروں باہر نکل گیا۔
آپ مُہارے میرے پَیر شریف نائی دے گھر ول ہو گئے۔
کریما مینوں راہ وچ ای ٹکر گیا۔ اوہ وی شاید ساڈے گھراں نوں ای آوندا پیا سی۔
”کریمیا خیر سی؟ تُوں مینوں بلاون گیا سیں؟“ میں بڑی عاجزی نال پچھیا۔
”او چاچا بیلدارا‘ مینوں شام تائیں سو رُپیا چاہیدا اے۔ میں دیہاڑی تے جانا اے‘ موٹرسایکل وچ پٹرول کوئی نہیں۔“
اِک وار تاں اوہدی گل سُن کے مینوں اوہدے اُتے غصا آیا پر فیر میں ہولا پھُل ہو گیا ”جا اوئے کریمی تیری ماں نوں ………… تُوں تاں میرے ساہ ای سُکا دتے سن“ میں کھسیانا جہیا ہو کے آکھیا۔
فیر بھے مُکت تے بے فکر ہوون دی خُشی وچ میں سو رُپیا کڈھیا تے حیران کھلوتے عبدالکریم المشہور کریما نوں دے دتا۔