نا مکمل رپورٹ

راشد جاوید احمد

اسسٹنٹ رجسٹرار دی میز تے انٹر کام دا سوچ آن ہندا اے۔ اسسٹنٹ رجسٹرار تربھک کے قلم چھڈ دیندا اے تے اک دمے ماری کھنگھ کھنگھدا اے۔انٹر کام توں اوہدے کن اچ اپڑن والی آواز دفتر دی چار دیواری دے باہر درجہ حرارت نالوں ودھیری گرم اے۔ پیلے رنگ دا پسینہ اوہدے کپڑے بھیوں دیندا اے۔ 
کلرک، سینئر کلرک، ڈسپیچر تے جونیئر افسر اپنیاں اپنیاں فایئلاں وچ ہور ڈونگھے اتر جاندے نیں۔ اوہناں دیاں اکھاں فایلاں وچ لکھے کالے حرفاں تے نیں پر اوہناں دے کن انٹر کام تے ہون والی جوابی گل بات سن رہے نیں۔ 
’’ جی ۔۔۔ جی سر۔۔۔جی ٓئی ایم ریئلی سوری۔۔۔‘‘
گل بات ختم ہوندی اے تے صدیاں تے کھلریا ہویا اک منٹ بیت جاندا اے۔دفتر دے لوک ساہ سوکھا کر کے اپنے آپ نوں ڈھلا چھڈ دیندے نیں تے رومالاں نال متھیاں تے آئے پسینے صاف کرے نیں۔ 
عوامی بستی دے مکان دااک کمرہ جیہڑا اکو وقت اچ ڈرایئنگ روم تے ریڈنگ روم وی اے۔ اک دیوار نال کتاباں دا اک شیلف، جیہدے وچ فایلاں دا ڈھیر۔ کول ای لکھن والی اک میز۔۔۔دوسری دیوار نال اک ہنڈیا ورتیا صوفہ سیٹ، جیہدے تے چڑھے کپڑے دا رنگ، دروازیاں تے لٹکے پردیاں نال میچ کردا اے۔دونہاں دے رنگ اڈ چکے نیں۔۔میز تے رکھی چاء دی پیالی وچوں بھاپ نکل رہی اے۔ سامنے رکھی ایش ٹرے وچ سگرٹ جل رہیا اے تے اسسٹنٹ رجسٹرار دا قلم تیزی نال صفحیاں دے صفحے کالے کر رہیا اے۔ 
رات ادھیوں چوکھی گزر رہی اے، رپورٹ مکمل ہو رہی اے

دور کدھروں فجر دی اذان دی آواز آ رہی اے۔
رپورٹ مکمل ہو چکی اے۔۔۔۔
ناشتے توں فارغ ہو کے ہتھ اچ بریف کیس لے کے اسسٹنٹ رجسٹرار دروازیوں باہر نکلدا اے۔ اوہدی بیوی دے ہتھ فایلاں سمیت باہر آوندے نیں۔ اوہ فایلاں وصول کردا اے۔ بچے دی قلقاری دی آواز۔۔اوہ پچھانہہ مڑ کے بیوی دے ہتھاں وچ ای بچے نوں پیار کردا تے خدا حافظ آکھدا اے۔ 
کتاباں تے نوٹ بکاں کچھے ماری، سکول تے کالج جان والیاں دا ٹولا۔ ٹفن لے کے فیکٹریاں تے مِلاں وچ جان والے مزدور، ملازمت دے آخری سالاں اچ اپڑن والے بڈھے، کھپ پان والے تے خاموش رہن والے لوک۔ اوہ اوس موڑ ول ویکھ رہیا اے جدھروں دفتر جان والی ویگن آئے گی۔ اوہدیاں نظراں بھانوے سب کجھ ویکھ رہیاں نے پر اوہدا دماغ رپورٹ دے اک اک لفظ، اک اک پیرے تے اک اک حرف نوں دوہرا رہیا اے۔
ایہہ رپورٹ اوہدی اگلی پروموشن دی ضمانت اے۔
ویگن رکدی اے۔کنڈیکٹر روز والی سواری پچھان کے فایلاں سمیت اسسٹنٹ رجسٹرار نوں اندر کھچ لیندا اے تے ویگن اک جھٹکے نال ٹر پیندی اے۔ اوہدا دماغ فیر رپورٹ دی جگا لی کرن لگ پیندا اے۔ اوہ ایس رپوڑٹ نوں مکمل کر چکیا اے تے اپنے علم تے تجربے دے باوجود اوہنوں شبہ اے پئی اوہدے افسر اعلی نوں پسند نہیں آئے گی۔ افسر اعلی نوں ایس محکمے دا کوئی لما چوڑا تجربہ نہیں۔۔انج وی مقابلے دا امتحان پاس کر کے افسر اعلی بنن والیاں نوں تجربے دی لوڑ نہیں ہوندی۔ اوہدے کناں وچ افسر اعلی دے متوقع سوال پیندے نیں تے اوہ بڑ بڑاوندا اے۔ 
’’ جی سر۔۔جی۔۔پر شماریات دے علم مطابق تے ایسراں نہیں۔۔۔‘‘
’’ جی سر۔۔۔جی ۔۔میں سمجھنا واں۔۔‘‘
’’ جی، ۔۔تسیں ٹھیک آخدے او سر، میں چغد آں۔۔۔‘‘
ویگن ادھا رستہ طے کر چکی اے تے اک سٹاپ تے کھلون مگروں فیر چل پئی اے۔ اوہدے سامنے اک پتلے جئے ورگ دا ماڑا جیہا باوء، اک ہتھ ویگن دی چھت نوں تے دوسرا دروازے دی باری نوں پا کے ککڑ بنیا ہویا اے۔ سپیڈ بریکر دے جھٹکے نال اوہدا سر چھت نال جا وجدا اے۔
’’ بھائی جگہ نہیں سی تے توں بٹھانا ای نہیں سی۔۔‘‘ اوہ سر تے ہتھ پھیردا کنڈکٹر نوں آکھدا اے۔
’’ باو، میں تینوں گھروں بلان گیا ساں۔۔۔‘‘
’’ تینوں خورے کسے نے گل کرن دی تمیز نہیں دسی۔۔۔‘‘ باوء نوں غصہ آگیا۔
’’ جا بہہ جا۔۔وڈا آیا اے تمیز دسن والا ۔۔۔‘‘ کٹّی وانگوں پھٹے کنڈیکٹر نے آکھیا۔
’’ زیادہ بک بک نہ کر۔۔جے سیٹ نہیں سی تے ویگن کیوں کھلاری سی۔۔‘‘
’’ ایڈا شوق سی سیٹ دا تے ٹیکسی کرا لینی سی کرائے تے۔۔۔‘‘کنڈیکٹر نے اکھاں کڈھ کے آکھیا
باوء وچارا، ’کم آمدنی والے ملازمین‘ دے گروپ وچ اوندا سی۔ ایس کر کے ٹیکسی کران والی گل اوہنوں گولے ہار لگی۔ ویگن ذرا رکی تے باوء نے کنڈکٹر نوں دھکا دے کے تھلے لاہ لیا تے چار پنج میل دتیاں۔ کنڈکٹر نوں سرت نہیں رہی پئی کیہہ بن گئی اے۔ اوس اپنے بلھاں توں خون صاف کیتا۔ آلے دوالے دے لوک باوء دے چھیٹکے جیہے جسم تے کنڈکٹر دے منّاں کریمنل قسم دے جثے دا حساب لاندے نیں۔ کجھ ہور راہگیر وی کٹھے ہو جاندے نیں۔ ویگن دیاں سواریاں دیر ہون پاروں ڈند پاندیاں نیں۔ ڈرایؤر تے کنڈکٹر باوء نوں تھانے لے جان دا فیصلہ کر دے نیں تے باوء نوں لتوں بانہوں پھڑ کے ویگن دی پشلی سیٹ تے دھر لیندے نیں۔ کنڈکتڑ ہالی وی اپنا پاٹا ہویا بلھ صاف کر رہیا اے۔ کنڈکٹر، ڈرایؤر تے باوء آپس اچ بک بک کری جا رہے نیں تے ویگن چلی جا رہی اے۔ 
اسسٹنٹ رجسٹرار ، کانیاں نظراں نال باوء ول ویکھدا اے۔ اوہ حیران اے پئی ایس سکے سڑے باو نے ایڈے برچھے دے دندیں لہو کڈھا دتا اے تے اتوں ایڈے اطمینان نال بیٹھا اے پئی جیویں کجھ ہویا ای نہیں۔ تھانے نہیں جا رہیا، رشتے داراں دے جا رہیا اے۔۔اوہنوں چوکھی حیرانی اودوں ہوئی جدوں اوہنے ویکھیا کہ باوء دیاں اکھاں اک ادھ وار نیندر دی جھپکی نال بند وی ہویاں نیں۔
اچانک اسسٹنٹ رجسٹرار نوں محسوس ہویا کہ اوہ تاں اپنے دفتر توں اگے لنگ آیا اے۔ اوہنے ویگن رکوائی تے چھال مار کے تھلے لتھا۔ہن اوہ فیر اک واری اپنے ذہن وچ رپورٹ دا ڈیٹا دوہران لگ پیندا اے۔ ویگن اچ پیش اون والے واقعے دا اثر بھارا ہو جاندا اے۔ رپورٹ دے لفظ گڈ مڈ ہون لگ پیندے نیں۔ 
’’ جرات تے حوصلے دا تعلق، جسم دی کمزوری یاں مضبوطی نال نہیں ہندا۔۔۔‘‘ اوہ سوچدا اے
اوہنوں جاپدا اے پئی اوہ افسر اعلی دے ہر سوال، ہر اعتراض دا ٹھیک ٹھیک جواب دے کے اپنی گل واضح کر لوے گا تے جے اوہنوں کسے گل تے اڑنا وی پیا تے اڑ کھلوئے گا۔ ایہناں سوچاں اچ  ڈبا اوہ دفتر اپڑ کے اپنی میز تے بیٹھ کے پانی دا گلاس منگوا کے پیندا اے، پھیر اپنے کم اچ رجھ جاندا اے۔باہر آخراں دی گرمی پے رہی اے۔ 
انٹر کام دا سوچ آن ہندا اے۔ اوہ تربھک کے قلم چھڈ دیندا اے، اک دمے ماری کھنگھ کھنگھدا اے۔ اوہدا متھا پسینے اچ بھج جاندا اے۔ دفتر دے سارے لوک اوہدے ول نظراں جمائے ویکھ رہئے نیں۔
’’جی،،جی مکمل اے جناب۔۔جی حاضر ہویا۔۔۔‘‘
بریف کیس اچوں رپورٹ کڈھ کے اوہ افسر اعلی دے کمرے اچ داخل ہندا اے۔ افسر اعلی نوں سلوٹ مار دا اے تے کول بیٹھی سیکریٹری نوں سر نیواں کر کے سلام کردا رپورٹ افسر اعلی نوں پیش کردا اے۔
’’ ایہہ رپورٹ تے ہالی وی نا مکمل اے۔۔‘‘
’’ جی سر۔۔۔‘‘
تے ایہدی تے لینگوئج وی درست نہیں۔۔۔‘‘
جی سر۔۔۔‘‘
بوہت غلطیاں نے۔۔۔‘‘
جی ۔۔ میں دوبارہ کوشش کرناں واں۔۔۔جی درست جناب۔۔جی میں چغد آں۔۔۔‘‘
اسسٹنٹ رجسٹرار نا مکمل رپورٹ سمیت باہر نکلدا اے تے سیٹ تے بیٹھ کے ٹھنڈے پانی دا گلاس منگواندا اے۔
اندر چیمبر اچ سیکریٹری افسر اعلی نوں رپورٹ کسے ہور کولوں لکھوان دا مشور دیندی اے پر افسر اعلی آکھدا اے
’’ رپورٹ تے با لکل ٹھیک اے۔۔بس ایہو جیہے کامیاں تے رعب دابا رکھنا لازمی ہوندا اے۔۔‘‘